ریسپریدون برای کودکان دارای اوتیسم

ریسپریدون، اولین دارویی است که برای کودکان دارای اتیسم(اوتیسم) تأیید شده و پرمصرف‌ترین دارو برای این طیف است، این دارو رفتار برخی از کودکان را بهبود می‌بخشد، اما می‌تواند عوارض جانبی شدیدی برای انها بهمراه داشته باشد.این دارو به طور موثر رفتار انفجاری و تهاجمی را که می تواند همراه با اتیسم(اوتیسم) باشد درمان می کند. لارنس اسکاهیل، متخصص مرکز اتیسم(اوتیسم) مارکوس در دانشگاه اموری در آتلانتا، که کارآزمایی‌های بالینی ریسپریدون را انجام داده است، می‌گوید: این دارو تأثیرات بسیار بزرگی بر عصبانیت، پرخاشگری و خودآزاری در طیف اتیسم دارد و این تغییر می‌تواند چشمگیر و در عرض چند هفته اثرگذار باشد.همچنین این دارو نشان داده است که بیش فعالی و رفتارهای تکراری را کاهش می دهد، اگرچه سازمان غذا و دارو آن را برای این اهداف تایید نکرده است.

به گفته پژوهشگران، از طریق این اثرات، ریسپریدون به کودکان دارای اتیسم اجازه می دهد تا از خدمات اجتماعی، برنامه های آموزشی و مداخلات رفتاری بهره مند شوند.اما ریسپریدون نیز دارای معایب و محدودیت های قابل توجهی است. همه افراد به آن پاسخ نمی دهند، علائم اغلب با قطع دارو عود می کنند و بسیاری از رفتارهای اصلی مرتبط با اتیسم را بهبود نمی بخشد.

Benedetto Vitiello، رئیس بخش تحقیقات درمان کودکان و نوجوانان و مداخلات پیشگیرانه در مؤسسه ملی بهداشت روان، می‌گوید” ریسپریدون درمان اتیسم نیست و واقعا علائم اتیسم را درمان نمی کند”.اما نگران کننده تر، عوارض جانبی است که مهم ترین آنها افزایش وزن ناشی از افزایش اشتها است. کودکانی که ریسپریدون مصرف می کنند در عرض هشت هفته پس از مصرف دارو به طور متوسط ​​6 پوند اضافه وزن پیدا می کنند.اسکاهیل می‌گوید: اگر او ریسپریدون را برای یک کودک دارای اتیسم تجویز می‌کرد، «تا حد امکان از دوز پایینی که ممکن است استفاده می نمود و به‌طور دوره‌ای بررسی می کرد که ایا می تواند مصرف دارو را قطع کند یا خیر.

دارو های کاهش تحریک پذیری در کودکان دارای اتیسم

اگرچه مطالعات متعددی خطرات ریسپریدون را مستند کرده اند، تلاش ها برای یافتن جایگزین های ایمن تر تاکنون موفق نبوده است.آریپیپرازول، تنها داروی تایید شده برای درمان تحریک پذیری در اتیسم، دارای عوارض جانبی مشابهی است.   FDA آن را برای کودکان دارای اتیسم در سال 2009 تایید کرد .

یک کارآزمایی بالینی که برای ارزیابی ایمنی و اثربخشی دوز بسیار کم ریسپریدون طراحی شده بود، نتایج ناامیدکننده ای را در سال گذشته(2015) به همراه داشت.ریسپریدون یک آنتی سایکوتیک است که گیرنده های مغز برای دوپامین و سروتونین را مسدود می کند. در ابتدا برای درمان اسکیزوفرنی ساخته شد. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) ریسپریدون را برای اسکیزوفرنی در سال 1993 تایید کرد.داروهای ضد روان پریشی قدیمی، به ویژه هالوپریدول، با کاهش فعالیت دوپامین نیز کار می کنند. قبل از اینکه ریسپریدون وارد بازار شود، این داروها اغلب برای درمان رفتارهای شدید در برخی از افراد دارای اتیسم، مانند کج خلقی و آسیب به خود تجویز می‌شدند، علائمی که اغلب به عنوان «تحریک‌پذیری» در کنار هم قرار می‌گرفتند.پس از تایید ریسپریدون برای اسکیزوفرنی، محققان شروع به بررسی مفید بودن آن برای اتیسم کردند.

در سال 2002، یک کارآزمایی بالینی بر روی کودکان دارای اتیسم بین 5 تا 17 سال نشان داد که در مقایسه با کودکانی که دارونما مصرف می کردند، 57 درصد کاهش در عصبانیت، پرخاشگری و خود آسیبی پس از مصرف ریسپریدون دیده شد. در میان کودکانی که به این دارو پاسخ مثبت دادند، تقریباً 70 درصد پس از شش ماه مصرف آن همچنان بهبودی نشان دادند.در اکتبر 2006، FDA ریسپریدون را برای درمان تحریک پذیری در کودکان دارای اتیسم بین 5 تا 16 سال تایید کرد.در ژانویه 2016، محققان تجزیه و تحلیل جدیدی از داده‌های سال 2002 منتشر کردند که در آن شرکت‌کنندگان بر اساس نوع رفتار پرخاشگرانه‌ای که نشان می‌دادند طبقه‌بندی شده بودند. محققان دریافتند ریسپریدون به طور قابل توجهی علائم را در تمام این زیر گروه ها بهبود بخشید.اما مساله داروی ریسپریدون و یا سایر دارو ها برای اتیسم این است که بفهمیم چگونه می توان این مزایا را حفظ کرد و در عین حال عوارض را به حداقل رساند.

سال 2015، دانشمندان کمپانی  Janssen  (که ریسپریدون را با نام تجاری Risperdal تولید می کند ) نتایج مطالعه ای را منتشر کردند که معین می کرد آیا دوز کم ریسپریدون باعث کاهش تحریک پذیری در کودکان دارای اتیسم می شود یا خیر؟محققان به طور تصادفی کودکان دارای اتیسم در این آزمایش را به 3 گروه تقسیم نمودند.هر روز به مدت شش هفته، یک سوم از کودکان دوز استاندارد ریسپریدون، یک سوم دوز کمتر از حداقل توصیه شده توسط FDA دریافت کردند و یک سوم از کودکان دارونما دریافت کردند.محققان گزارش کردند که دوز کمتر باعث کاهش چندین عارضه جانبی از جمله خواب آلودگی و افزایش اشتها شد.اما متأسفانه، این دوز در تاثیر گذاری بر روی رفتار های تحریکی کودکان دارای اتیسم تفاوتی با دارو نما ها نداشت. در اینجا است که باید بین عوارض این دارو و تاثیر آن بر رفتار کودک دارای اتیسم یکی را انتخاب کنیم.محققان همچنین دریافتند که پس از شش هفته مصرف دوز استاندارد ریسپریدون، کودکان نسبت به کودکانی که دارونما مصرف می‌کردند، افزایش بیشتری در سطح انسولین و مقاومت به انسولین داشتند و افزایش وزن به ویژه در کودکان مصرف کننده این دارو می تواند نگران کننده باشد. محققان حتی نگران عوارض طولانی مدت این دارو تا پایان عمر هستند بخصوص در فرم بدن و تجمع چربی در بخشهای در دور شکم.

ریسپریدون همچنین می تواند باعث خستگی و خواب آلودگی شود. در مقاله ای در سال 2011، 70 کودک دارای اتیسم را که با ریسپریدون درمان شده بودند، بررسی کردند. آنها دریافتند که در این سوابق خواب آلودگی کمتر از افزایش وزن ذکر شده است، اما مورد اول اغلب دلیلی است که خانواده ها این دارو را برای کودکشان کنار می گذارند.البته جست، استادیار روانپزشکی و عصب‌شناسی در مرکز تحقیقات و درمان اوتیسم در دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید: “اگر اینکه این عوارض شدید نباشد در این صورت بیشتر والدین مایلند تا زمانی که رفتار فرزندشان بهتر است مقداری افزایش وزن را تحمل کنند. خواب‌آلودگی، که می‌تواند با مدرسه و درمان‌ها تداخل داشته باشد، یک مشکل بسیار سریع است”.ریسپریدون همچنین می تواند یک عارضه جانبی کمتر شایع به نام دیسکینزی دیررس یا حرکات تکراری غیرارادی ایجاد کند.

مانند بسیاری از داروهای ضد روان پریشی، سطح پرولاکتین، هورمونی که از غده هیپوفیز ترشح می شود را نیز افزایش می دهد. سطوح بالای این هورمون می تواند اثر زنانه داشته باشد و باعث رشد سینه در پسران و شیردهی در دختران و همچنین مشکلات قاعدگی و اختلالات جنسی شود.وقتی پرولاکتین بالا می رود، بدن اساساً فکر می کند که باردار است.با این حال، محققان هشدار می دهند که سطوح بالای پرولاکتین همیشه باعث علائم بالینی نمی شود و مشخص نیست که افزایش پرولاکتین به تنهایی خطری برای سلامتی ایجاد کند. آنها می گویند که باید تحقیقات بسیار بیشتری در مورد اثرات افزایش مزمن سطح پرولاکتین، به ویژه در کودکان و نوجوانان انجام شود.

در مطالعه ای مروری در سال 2021 که به بررسی 41 مقاله مرتبط با اثر رسپریدون بر اختلال اتیسم می پردازد عنوان گردیده است که استفاده طولانی مدت از ریسپریدون برای بهبود علائم اتیسم ضروری نیست، چراکه می توان با 8 هفته استفاده از ریسپریدون نتایج ان را مشاهده کرد. ظاهراً استفاده مداوم از دارو باعث تکامل بهتر وضعیت بالینی می شود. اگرچه ریسپریدون قوی ترین شواهد کاهش تحریک پذیری و بیش فعالی را در افراد دارای اتیسم دارد، اما در کاهش همه محورهای رفتاری اتیسم نیز موثر است. در این مطالعه، از آنجایی که قبلاً شواهد کافی وجود نداشت، می‌توان اثربخشی ریسپریدون را برای درمان رخوت و نقص تکلم پیشنهاد کرد. با این حال در این مقاله نیز تاکید گردیده است که  در مصرف این دارو باید هزینه و فایده استفاده از آن ارزیابی شود.

این مقاله نشان داد که ارتباط معنی داری بین افزایش وزن و تجویز ریسپریدون وجود دارد. افزایش وزن ممکن است با تجمع چربی به خصوص در ناحیه شکم مرتبط باشد. داده های اندک موجود به ما اجازه نمی دهد که نتیجه گیری قطعی کنیم زیرا مطالعات کمی وجود دارد که افزایش وزن را با تجمع چربی ارزیابی کرده باشد. بر خلاف داده های پیشین و متا آنالیز مقالات دیگر این مطالعه عنوان می کند که ریسپریدون را می توان برای مدت طولانی استفاده کرد.به طور خلاصه، این مرور سیستماتیک مطالعات مداخله ای با متاآنالیز نشان می دهد که درمان ریسپریدون وضعیت بالینی و کیفیت زندگی فرد دارای اتیسم را بهبود می بخشد.

در تحلیل نهایی، محققان می گویند که ریسپریدون باید با احتیاط تجویز شود و فقط برای کودکانی که شدیدترین علائم را دارند و تنها پس از شکست در سایر درمان ها. اصولا دارو درمانی برای کودکان دارای اتیسم جزء درمانهای الترناتیو و یا جایگزین و دسته دوم قرار دارد و در صورت عدم موفقیت درمانهای مداخلات رفتاری و یا همزمان با آن برای کودکان توصیه می گردد.همانطور که در این مقاله عنوان گردید است باید توجه نمود که این دارو برای کودکان 5 تا 15 سال توصیه می گردد و نباید ان را برای کودکان زیر 5 سال استفاده نمود.از طرفی باید به این واقعیت هم اشاره نمود که گاها این دارو میتواند نتنها اثری بر عملکرد کودک دارای اتیسم نداشته باشد بلکه باعث بی حالی و خواب الودگی و تاثیر بر روال اموزشی گردد .یکی از مواردی که در مرکز اردیبهشت به ان می پردازیم این است که کودکانی که در بدو ورود به مرکز از دارو استفاده می کنند،در اثر مداخلات کافی به سمتی ببریم که با نظر پزشک متخصص دارو یا به حد اقل برسد و یا حذف گردد و اصولا این نتیجه برای کودکان مراجع رخ داده است.و مراجعین پس از حداکثر یک سال با مراجعه به پزشک مصرف دارو را قطع می کنند چراکه در اثر مداخلات مرکز در اختلال علائم به میزانی کاهش می یابد که روانپزشک متخصص نیازی به تجویز مجدد دارو احساس نمی کند.

خوانندگان گرامی در خصوص دارو درمانی کودکان خود تنها مرجع معتبر شما متخصصین اعصاب روان و روانپزشکان هستند و نباید به هیچ عنوان موارد منتشر شده در اینترنت و سایر فضاهای مجازی را ملاک عقلی خود برای مصرف یا عدم مصرف و یا قطع داروی کودک خود قرار دهید.این مقاله و یا سایر موارد مشابه تنها جهت افزایش اگاهی شما در خصوص داروی ریسپریدون می باشد .از مشاوره های تلفنی بپرهیزید  و الزاما برای دریافت مشاوره حضورا به روانپزشک کودک خود مراجعه نمایید . مصرف یا قطع خود سرانه داروی ریسپریدون ویا هر گونه داروی دیگر برای کودک دارای اتیسم می تواند حتی خطرات جانی به همراه داشته باشد.