اضطراب،هراس وراهکارهای درمان آن در کودک دارای اختلال طیف اتیسم(اوتیسم)

چکیده:
بسیاری از کودکان دارای اختلال طیف اتیسم(اوتیسم)در برخی از مراحل رشد خود تشخیص های دیگری نیز دریافت میکنند.در مطالعه ای که در سال 2008صورت گرفته در حدود70درصد از کودکان دارای اتیسم به اختلالات دیگری نیز مبتلا شده بودند.41 درصد انها با دو یا چند اختلال دیگر درگیر بودند.این اختلالات همراه میتوانند در برخی موارد برای کودک شرایط ناتوان کننده ای ایجاد کنند و شایع ترین نوع این اختلالات اضطراب است.

اضطراب درکودک دارای اتیسم

هر روز همه ما با شرایطی روبرو می شویم که می تواند برای ما اضطراب ایجاد کند برای نمونه در ترافیک سنگین ماندن،انجام مصاحبه شغلی،یا نفهمیدن منظور و حرف دیگران که باعث تمسخر ما گردد و…..این ها مواردی هستند که اصلا برای ما خطر افرین نیستند و نمی توانند زندگی ما را به خطر بیاندازند و ما می توانیم با راهکارهایی مانند نفس عمیق کشیدن،خوردن یک لیوان آب،جویدن ادامس،خاراندن سر یا ریش از استرس خود بکاهیم و همچنین درک کنیم که در هر صورت زندگی در جریان است و ترافیک باز خواهد شد،مصاحبه خوب یا بد انجام خواهد شد و…زندگی مسیر خود را دارد.از طرفی ما با تجربه کردن یاد می گیریم که چگونه با عامل استرس خود کنار بیایم تا تاثیر عمیقی بر زندگی ما نداشته باشد و آن را مختل نکند.اما این امر برای فرد دارای اختلال طیف اتیسم(اوتیسم) متفاوت است. اضطراب برای یک فرد دارای اختلال طیف اتیسم می تواند فلج کننده باشد.برای دانستن همه چیز درباره اوتیسم مطالعه مقاله اوتیسم چیست؟انواع،علت ها و درمانها را پیشنهاد می کنیم​.
کیم دیویس پژوهشگر و مقاله نویس ساکن ایندیانا در زمینه اختلال طیف اتیسم نمونه جالبی از اضطراب را بیان می کند.او دوستی دارد با هوش ،با کلامی نافذ،از نظر جسمانی سالم و ورزیده که در زمان اضطراب به سختی صحبت می کند و کلمه ای را بیان می کند، گریه اش در کنترلش نیست و حرکات بدنش عجیب می گردد. در این زمان بوده که کیم دیویس عمیقا متوجه می گردد که اضطراب و استرس می تواند هر کسی را با هر شرایطی فلج کند و تمامی توانایی و توانمندی های او را غیر فعال کند. هراس و اضطراب احساساتی قدرت مند هستند که با کلمات نمی توان انها را تنها در کلام تعریف نمود بلکه بایستی تجربه دردناک و ترسناک و نا امید کنند و وحشتناک کودک دارای اتیسم را از نزدیک دید تا متوجه شویم که از چه چیزی صحبت می کنیم.

شیوع اختلال اضطراب در میان افراد دارای اختلال طیف اتیسم

انجمن اختلال اضطراب امریکا(ADAA)عنوان می کند که 40 میلیون امریکایی بزرگسال بالای 18 سال دچار اختلال اضطراب اند و از هر هشت کودک یک کودک دچار اختلال اضطراب است.براورد ها بر این است که در حدود 5/6 تا 10 درصد از کودکان و نوجوانان تحت تاثیر اختلال اضطراب قرار دارند و در حدود 15 درصد نیز در معرض اضطراب خفیف قرار دارند(کاستلو و همکاران2003 و پلانسزیک و همکاران 2015)و کودکان دارای اختلال طیف اتیسم نیز در حدود 40 درصد اضطراب را تجربه می کنند(مریکانگاس و همکاران 2010).
تعداد افرادی دارای اتیسمی که دچار اضطراب هستند به گفته اریک استورچ،متخصص و دانشیار روانپزشکی دانشگاه فلوریدا جنوبی می تواند به 80 درصد برسد(ناورت،2009)استورچ می گوید حملات اضطرابی باعث پریشانی و اختلال بیش از حدی در فرد دارای اختلال طیف اتیسم می گردد که ناشی از همان اختلال اتیسم است.و به دلیل شیوع بالای این اختلال در افراد دارای اختلال طیف اتیسم افرادی که در تماس نزدیک با این افراد هستند نیز بایستی از اختلال اضطراب آگاهی کاملی داشته باشند تا بتوانند به فرد دارای اتیسم و اضطراب کمک کنند .در اماری دیگر و به گفته
انستیتو ملی بهداشت روانی امریکا، اضطراب در بزرگسالان وکودکان غیر اتیستیک امریکایی به ترتیب18 و 25 درصد است.

عوامل موثردر اضطراب فرد داری اتیسم:

دکتر تونی اتوود متخصص برجسته در زمینه اتیسم می گوید” اختلال طیف اتیسم اضطرابی است که در جستجوی هدفی است. اختلال طیف اتیسم و اضطراب دست در دست هم دارند و از همدیگر جدا نیستند. اتیسم بر توانایی فرد در برقراری ارتباط با دیگران یا درک جهان پیرامون خود تاثیر می گذارد و این امر می تواند موجب اضطراب گردد”(اوانز،2006).برای اگاهی بیشتر در زمینه اختلال طیف اتیسم مطالعه مقاله اختلالات و بیماری های همراه با اتیسم و راهکارهای درمان انهارا پیشنهاد می کنیم.
دکتر چاک ادینگتون (2010)در مقاله خود تحت عنوان تنظیم عاطفی و مدیریت اضطراب در کودک دارای اتیسم(بروشور انجمن اختلالات اضطراب امریکا ) علائم اضطراب در کودک دارای اختلال طیف اتیسم را اینگونه بیان می کند:

زمان بندی نامشخص(ناشناخته بودن)

زمانی که مرز، زمان و قالب مشخصی وجود ندارد که محدودیت ها را مشخص کند و امور را قابل پیش بینی تر کند، این امور می تواند برای کودک دارای اختلال طیف اتیسم بسیار چالش برانگیز باشد و می تواند در انها واکنش جنگ و گریز را ایجاد نماید.برای نمونه:

  • زمانی که منتظر سرویس یا اتوبوس هستند و مشخص نیست این مدت زمان انتظار به چه میزان است.
  • انتقال و جابجایی ها در طول روز از شخص به شخصی دیگر از مکانی به مکان دیگریا از موضوعی به موضوع دیگر.

در موقعیت های اموزشی

  • در درک اینکه چه کاری باید انجام شود و چگونه باید انجام گردد
  • در شکستن و تحلیل وظایف
  • در نوشتن
  • در خواندن
  • در سازمان دهی کردن
  • در زمان حضور در کلاس
  • در پاسخ دادن در کلاس درس
  • در امتحانات

مشکلات حسی

مشکلات حسی را در فرد دارای اختلال طیف اتیسم میتوان در هر شرایطی در طول روز مشاهده نمود و چالشهای اختلال پردازش حسی می تواند بر توانایی فرد دارای اختلال طیف اتیسم تاثیر گذار باشد. موقعیت های حسی که می تواند موجب اضطراب گردد شامل موارد زیر است:

  • مدرسه،جشنها،مکانهای عمومی،فروشگاهها،آرایشگاهها،دندانپزشکی،حمام،و…
  • فضا ها:خیلی بزرگ،خیلی شلوغ،خیلی روشن،خیلی بلند،خیلی پر بو و…..
  • بوها:کافه ها و رستورانها،دستشویی ها،رنگ ها، ادکلن ها
  • غذا ها :بو ،طعم،بافت، دما و….
  • پوشاک:خیلی تنگ،برچسب ها ،بافت،دوخت و…
  • موقعیت ها:مسواک زدن،برس زدن،ناخن گرفتن،و…..برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید مقاله اتیسم و اختلال پردازش حسیرا مطالعه کنید.

شرایط اجتماعی

این شرایط می تواند بر اضطراب کودک دارای اختلال طیف اتیسم تاثیر مستقیم و بلاواسطه داشته باشد.

  • تعاملات غیر منتظره و برنامه ریزی نشده مانند حضور مهمانی ناخوانده در منزل
  • تغییر در امور روتین اجتماعی
  • وجود خواهر یا برادر کوچکتر
  • آغاز گفتگو و تعامل با بزرگسالان

روال ها

تغییر در روال ها و روتین ها برای کودک دارای اختلال طیف اتیسم می تواند بسیار مهلک و دشوار باشد برای نمونه کارهای روتینی که میتواند موجب افزایش اضطراب گردد:

  • انجام کارهای خانه
  • زمان خواب ،زمان غذا خوردن،زمان رفتن به مدرسه یا مهمانی و….

مشکلات تنظیم عاطفی (توانایی درک و کنترل احساسات خود)

مشکلات فیزیولوژیک و انچه در مغز کودک دارای اتیسم رخ می دهد(افزایش برانگیختگی، مشکلات در امیگدال).

مشکلات پزشکی(مانند مشکلات گوارشی در کودک دارای اتیسم)

عدم رشد زبانی و درک کلامی پایین

شیوه فرزند پروری والدین کودکان دارای اتیسم

همانطور که گفته شد بسیاری از موقعیت های استرس زا برای ما بی ضرر و بی خطر است اما برای فرد داری اختلال طیف اتیسم همین وضعیت می تواند کاملا ترسناک باشد و اضطراب و هراس بزرگی ایجاد نماید.از طرفی تجلیات اضطراب نیز در این افراد متفاوت است برای نمونه آموزگاران و مربیان اتیسم عنوان می کنند که کودک در کلاس دائم سوالاتی را می پرسد،یا دائما می خواهند بیرون از کلاس بروند،از واکنش جنگ و گریز استفاده می کنند،برخی بی ادب می گردند ویا حتی پرخاشگری می کنند،برخی ناخن می جوندو برخی سر درد می گیرند ویا خیلی زیاد صحبت می کنند ویا اینکه مادران عنوان می کنند کودکشان عبارات برنامه های تلویزیونی را تکرار می کند،رفتار های کلیشه ای و یا تکراری اش بیشتر می گردد،با اشیاء بیشتر ور می رود،یا گوشه گیری اش بیشتر می گردد و یا زمزمه هایش بیشتر می گردد. در مورد فرد دارای اختلال طیف اتیسم مهم است بدانیم که فرد ممکن است نداند در زمان اضطراب چه احساسی دارد و متاسفانه نمی تواند تلاشی برای مدیریت احساس خود کند.(پیج،2009)
به تازگی پژوهشگران دانشگاه امستردام 31 مطالعه را مورد بررسی قرار دادند که بر وجود اختلالات اضطرابی در کودکان زیر 18 سال دارای اختلال طیف اتیسم متمرکز شده بود.پس از بررسی این مطالعات پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که حدود 40 درصد از کودکان دارای اختلال طیف اتیسم،حداقل به یک اختلال اضطرابی مبتلا هستند(ون استنزل و همکاران،2011)

اختلالات اضطرابی در کودکان دارای اتیسم با میزان شیوع زیر مشاهده می گردد:
فوبیای خاص:30%
اختلال وسواس فکری:17%
اختلال اضطراب اجتماعی /آگورافوبیا(گذر هراسی و یا هراس از فضای باز):17%
اختلال اضطراب عمومی:15%
اختلال اضطراب جدایی:9%
اختلال هراس:2%
این مطالعه و سایر مطالعات نشان داده است که کودکان دارای اختلال طیف اتیسم نسبت به سایر گروههای کودکان، دارای علائم شدیدتر ترس ،وسواس اجبار،تیک های حرکتی و اوایی و ترس هاس اجتماعی هستند.حتی بدون دریافت تشخیص، اضطراب عامل مهمی در زندگی روزمره بسیاری از کودکان دارای اختلال طیف اتیسم است. به عنوان مثال اضطراب می تواند دشواری هایی در دوست یابی،روابط اجتماعی ،تعاملات فردی و..برای کودک دارای اتیسم ایجاد نماید.
بسیاری از رفتارهای متداول در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم با علائمی که در اختلالات اضطرابی مختلف دیده می شوند همپوشانی دارند. برای نمونه در اختلال وسواس اجبار،وسواس های فکری ممکن است با
رفتارهای تکراری و کلیشه ای در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم مشابه باشد.به نظر می رسد در انواع سطوح اختلال طیف اتیسم ،یک گروه از این کودکان بیشتر درگیر با اضطراب می گردند و اینها کودکان و نوجوانانی اند که دارای اختلال طیف اتیسم سطح یک هستند و به انها اتیسم خفیف و یا اتیسم عملکرد بالا و یا اسپرگر نیز می گویند. بسیاری از محققان این گمان را دارند که این امر می تواند به این دلیل باشد که نوجوانان با سطح شناختی بالا در اختلال طیف اتیسم ممکن است آگاهی بیشتری از محیط و شیوه ادراک دیگران داشته باشند. هرچه کودکان دارای اختلال طیف اتیسم به سطح بزرگسالی نزدیک می گردند ممکن است تفاوت میان خود و دیگران را بهتر و بیشتر درک می کنند و همین امر میتواند منجر به اضطراب در انان نیز گردد.(آلفانوو همکاران ،2006)از طرف دیگر نیز کودکان دارای اتیسم با سطح شناختی پایین ممکن است اضطراب کمتری را تجربه کنند و یا اینکه اگر اضطراب شدیدی را تجربه می کنند نمی توانند اضطراب خود را به شکلی که برای دیگران قابل تشخیص باشد منتقل کنند و این کار را برای آنها سخت تر می کند.برای دریافت اگاهی بیشتر در زمینه اختلال اتیسم مطالعه مقاله افراد دارای اختلال اتیسم چگونه فکر می کنند را به شما پیشنهاد می کنیم.
به طور کلی کودکان ونوجوانان دارای اختلال طیف اتیسم به دشواری می توانند اضطراب خود را گزارش دهند و بسیاری از انها ممکن است اضطراب را فقط در درون خود متجلی کنند(مانند نگرانی مداوم و….).به همین خاطر برخی محققان عنوان می کنند که ما نیازمند به ایجاد روشهایی برای سنجش اضطراب در افراد دارای اتیسم هستیم.برای نمونه یکی از بهترین روشها مصاحبه با بزرگسالانی است که به طور پیوسته با کودکان دارای اختلال طیف اتیسم در ارتباطند.البته این مصاحبه ها هم در مواردی دارای نوسان در اعتبار است برای نمونه گادوو و همکارانش ،(2005) دریافتند که معلمان نسبت به والدین سطح بالاتری از رفتار اضطرابی را درکودکان گزارش می کنند. به همین خاطر برخی عنوان می کنند که این مصاحبه ها نمیتواند در تشخیص اضطراب کودکان دارای اتیسم قابل اعتماد باشد و یا اینکه ممکن است علائم اضطراب در مدرسه نسبت به خانه بیشتر باشد.
در سال 2014 کرنس و همکارانش نسخه ای اقتباسی از Anxiety Disorders Interview Schedule (ADIS)را تهیه نمودند که میتوان آن را برای کودکان اتیستیک نیز اجرا نمود.آنها در این مصاحبه بالینی 2 ساعته با والدین عواملی دیگری چون ترس از تغییرات یا عدم حس امنیت ،گریز از موقعیت های اجتماعی و مواردی دیگر که می تواند پرچم های قرمز اضطراب در اختلال طیف اتیسم را برافراشته کند اضافه نمودند برای نمونه در بخش ترس ناشی از تغییر پرسیده می شود که “آیا کودک شما در اثر تغییر، واکنش نشان می دهد؟(برای نمونه زودتر از زمان معمول به مدرسه رفتن)”.در این مصاحبه در مورد گذشته کودک نیز پرسیده می شود برای نمونه پرسیده می گردد که “آیا کودک مورد زورگویی یا طرد اجتماعی نیز قرار گرفته که کودک بنا به این دلایل بخواهد  از اجتماع کناره گیری کند”.اضطراب  اکنون به عنوان یکی از مشخصه های
تشخیص اختلال طیف اتیسم محاسبه نمی گردد و تحقیقات زیادی لازم است تا مشخص گردد که آیا اضطراب یکی از ویژگی های اصلی اختلال طیف اتیسم است یا یک بیماری مرتبط با آن که در این افراد رایج است.

بیشتر بخوانید:  درمان کاندیدامیتوانددر بهبود اتیسم(اوتیسم)تاثیر داشته باشد؟

جایگاه و عملکرد فیزیولوژیک اضطراب در بدن کودک دارای اختلال طیف اتیسم

محققینی مانند جان هرینگتون در بیمارستان فیلادلفیا در حال مطالعه مغز 150 کودک دارای اختلال طیف اتیسم و مضطرب اند و به دنبال عوامل بدنی اضطراب مانند ضربان قلب و سطح تعرق بدن در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم هستند..نخستین یافته ای که از داده های تصویر برداری به دست آمد این بود که آمیگدال که ناحیه ای از مغز است و در ترس و اضطراب نقش دارد در کودکان دارای اتیسم واضطراب به نسبت کودکانی که تنها دارای اتیسم اند، کوچکتر از حد معمول است .
واکنش جنگ و گریز
این واکنش به عنوان یک مکانیسم بقا برای انسان تکامل یافته است زیرا باعث می گردد که افراد و حیوانات بتوانند فورا در برابر یک وضعیت تهدید کننده زندگی واکنش نشان دهند.پاسخ جنگ و گریز از زمانی شروع می گردد که حواس فرد بخصوص گوش و چشم اطلاعاتی را به امیگدال ارسال می کنند.امیگدال که در عمق مغز قرار دارد وظیفه پردازش احساسات و حافظه را به عهده دارد.همچنین مرکز پاسخ به ترس در مغز نیز هست.آمیگدال تصاویر و صداهایی که دریافت می کند را پردازش کرده و یک سیگنال پریشانی به هیپوتالاموس می فرستد.هیپوتالاموس مرکز کنتری است که بسیاری از فعالیتهای بدن از ضربان قلب،ریتم تنفس،گوارش و ادرار را تنظیم می کند. هیپو تالاموس از سیستم عصبی اتونوم برای فرماندهی بدن بر انچه بایستی انجام شود استفاده می کند.سیستم عصبی اتونوم عملکرد های غیر ارادی بدن را کنترل می کندکه از سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک تشکیل شده است.سیستم سمپاتیک مانند پدال گاز در اتومبیل است و سیستم عصبی پاراسمپاتیک مانند پدال ترمز.هنگامی که هیپوتالاموس سیگنال پریشانی را دریافت می کند پدال گاز (سیستم عصبی سمپاتیک)را فشار می دهد و این سیستم پاسخ جنگ یا گریز را برانگیخته و سیگنالهایی را به غدد فوق کلیوی ارسال می کند تا هورمون اپی نفرین را به جریان خون ازاد کند. البته متخصصان به جای اپی نفرین از واژه ادرنالین استفاده می کنند.
از طریق جریان خون اپی نفرین فورانی از انرژی را برای زنده ماندن در وضعیت خطرناک در بدن ایجاد می کند. اپی نفرین باعث افزایش ضربان قلب،افزایش فشار خون،افزایش قدرت عضلات،و افزایش ریتم تنفس می گردد.اکسیژن اضافی ایجاد شده در مغز توان بینایی را افزایش داده (مردمک گشادگردیده)شنوایی و بویایی را تقویت می کندو هوشیاری را افزایش می دهد.و از طرفی نیز باعث ازاد سازی چربی ها و گلوکز (قندخون) برای تامین انرژی اضافی بدن می گردد.زمانی که افزایش اولیه اپی نفرین در بدن کاهش می یابد وضعیت استرس جنگ و گریز ادامه می یابد و مولفه دوم سیستم جنگ و گریز فعال می گردد. مولفه دوم شامل ترشح کورتیزول اضافی است.کورتیزول یک هورمون استروئیدی یا هورمون استرس است.سطح کورتیزول در طول شبانه روز متفاوت است. در شرایط عادی سطح کورتیزول در خون در طول روز متفاوت است  که به آن ریتم روزانه می گویند. سطح کورتیزول در صبح بیشتر می شود زیرا بدن برای فعال شدن اماده می گردد و در طول روز به مرور کاهش می یابد.جالب است بدانید که افراد شب کار سیستم کورتیزول معکوس دارند.در طول یک واکنش جنگ و گریز طولانی به منظور فشار آوردن به پدال گاز(سیستم عصبی سمپاتیک) محور HPA اضافه کاری می کند به این شکل که هیپو تالاموس هورمون ازاد کننده کورتیکوتروپین را ازاد می کند . این هورمون به غده هیپوفیز منتقل شده و به ان برای ازاد شدن ACTH(هورمون ادرنژیک) هشدار می دهد.سپس این هورمون به غده فوق کلیوی رفته و باعث ترشح کورتیزول می گردد.

نکته :در دانش آموزان دارای اتیسم کورتیزول نقش مهمی در یادگیری و حافظه و تعاملات اجتماعی دارد.برای دریافت اگاهی بیشتر در زمینه اختلال اتیسم مطالعه مقاله روش درمانی و مداخلاتی جاسپربرای بهبود توجه مشترک و گفتار کودک دارای اتیسم را به شما پیشنهاد می کنیم.
امیگدال
امیگدال در هر دو نیمکره وجود دارد تفاوتهایی میان این دو بخش در نیم کره راست و چپ وجود دارد اما هر دو در ذخیره ،رمزگذاری و تفسیر احساسات با یکدیگر هماهنگ اند.امیگدال در حیوانات و انسانها مسئول واکنش جنگ و گریز است.اما نکته در اینجاست که امیگدال نمی تواند بین یک تهدید واقعی و تهدید درک شده تفاوت قائل گردد.برای نمونه آمیگدال کودک دارای اختلال طیف اتیسم نمی تواند درک کند که صدای فن توالت به عنوان دروندادی درک شده در واقعیت تهدیدی به حساب نمی اید. وقتی کودکی در محیطی پر تنش قرار می گیرد از امنیت خود احساس خطر می کند. امیگدال دروندادهای بینایی ،شنوایی و بو را پردازش می کند و این شرایط را به عنوان یک عامل تهدید کننده براورد می کند.

بیشتر بخوانید:  نگاهی به تازه ترین رویکرد درمانی اتیسم

انواع اختلال اضطراب در افراد دارای اختلال طیف اتیسم

  1. اختلال اضطراب عمومی:احساس مداوم اضطراب نسبت به همه چیز
  2. اختلال اضطراب اجتماعی و آگورافوبیا:ترس مداوم از موقعیت های اجتماعی و افراد و تعاملات و فضای باز
  3. ترس و هراس:ترس از موارد خاص مانند ترس از سگ یا پزشکان
  4. وسواس اجبار:افکار ناخوشایند و ناخواسته و رفتار های تکراری که برای جلوگیری از وقوع افکار وسواسی ایجاد می گردد.
  5. سایر اختلالات اضطرابی:شامل اختلال هراس،اختلال اضطراب جدایی،اختلال استرس پس از سانحه.

درمان اضطراب برای افراد دارای اختلال طیف اتیسم

پیش از پرداختن به امر درمان اضطراب در افراد دارای اختلال طیف اتیسم بایستی به این امر اشاره نمود که هر کدام از افراد دارای اتیسم که اختلال اضطراب را تجربه می کند به طور متفاوتی این اختلال در او متجلی می گردد.بنابراین نمی توان به هیچ روش درمانی به صورت قاطع اشاره نمود که این روش می تواند100 درصد برای تمام کودکان استفاده گردد و از طرفی بتواند حمایت تمامی متخصصان اتیسم را نیز دریافت نماید.

درمان رفتاری شناختی(CBT) برای درمان اضطراب کودک دارای اختلال طیف اتیسم

موثر ترین روش درمان برای اختلالات اضطرابی درمان رفتاری شناختی یا CBT است. درمان رفتاری شناختی از قرار گرفتن در معرض و یا انجام اقداماتی کوچک در مواجهه با شرایط اضطراب آور و همچنین آموزش روشهای آرمیدگی استفاده میکند.همچنین از تغییر ساختار شناختی یا شناسایی و کار برای تغییر الگوهای تفکر غیر منطقی و مدل سازی تفکر مناسب استفاده می کند.cbt بر این فرض استوار است که سعی بر تغییر تفکر ناسازگار مانند منفی نگری میتواند منجر به تغییر در رفتار ناسازگار گردد.به همین خاطر CBT در تلاش است تا شیوه پردازش جهان را دوباره به یک فرد بشناساند  و سپس مهارتهایی را ایجاد کند که به آنهااین امکان را بدهد از روشهای جدید در جستجوی امور استفاده کند.
دکتر استورچ از دانشگاه فلوریدا جنوبی اظهار می دارد که درمان رفتاری شناختی برای درمان اضطراب کودکان غیر اتیستیک به خوبی عمل نموده است و نتایج خوبی در بر داشته است(ناورت،2009).همچنین پیش از این نیز تحقیقاتی بر روی استفاده ازCBT  بر روی کودکان دارای اختلال طیف اتیسم انجام گردیده است. اما CBT بسیار مبتنی بر کلام است و اغلب به صورت انتزاعی انجام می گردد. به خاطر این اثرات مداخله در روند کار بر روی کودکان دارای اختلال طیف اتیسم و CBT ، مور و دیویس (2010) دریافتند که ترکیب تصاویر و علایق خاص کودک و همچنین درگیری والدین می تواند از اهمیت بالایی در درمان کودک دارای اتیسم برخوردار باشد.برخی معتقدند که CBT ممکن
است به دلیل اینکه کودکان دارای اختلال طیف اتیسم در تئوری ذهن دچار دشواری هایی هستند به خوبی برای انها مورد استفاده قرار نگیرد و ظرفیتهای لازم برای استفاده از روش CBT  را نداشته باشند.
اما وود و همکارانش (2009) عنوان می کنند که کودکان اتیستیک دارای عملکرد بالا و سطح یک پیشرفتهای خوبی را بعد از دریافت CBT از خود نشان داده اند.پژوهشها نشان داده اند که والدین می توانند در امر درمان اضطراب کودکان دارای اختلال طیف اتیسم نقشی حیاتی ایفا کنند. در حقیقت بسیاری از این پژوهشگران موافقند که والدین نتنها والد بلکه بایستی مربی ،درمانگر و دوست نیز باشند. والدین بیشتر از هر کس دیگری درمورد فرزندشان می دانند و می دانند که چه چیزهایی میتواند عاملی برای اضطراب
در نظر گرفته شود در CBT می توانیم از تصاویر، داستانهای اجتماعی، فیلمها و…. استفاده کنیم تا فرد نحوه تفسیر خود را از هر موقعیت تغییر دهد و احساسات منفی و پاسخ ها نا سالم را کاهش دهد.خوش بختانه در حال حاضر استورچ و کرنس قصد دارند نسخه آزمایشی از  CBT  را که متناسب سازی شده برای کودکان دارای اختلال طیف اتیسم است را مورد بررسی قرار دهند و این کار را در مطالعه ای 16هفته ای با گروه 180 نفره کودکان به انجام می رسانند.

رژیم و ورزش برای درمان اضطراب کودک دارای اختلال طیف اتیسم

تمرینات بدنی مانند رقصیدن، دویدن، دوچرخه سواری و پیاده روی و یک رژیم متعادل مناسب می تواند برای کاهش اضطراب موثر باشد.اکنون دیگر مشخص گردیده که افرادی که فعالیت های جسمی انجام می دهند احساس اضطراب کمتری را تجربه می کنند. از طرفی دیگر برای برخی افراد که ممکن است به برخی مواد مانند کافئین حساسیت داشته باشند علائم این بدعملکردی مانند تپش قلب به عنوان علائم شروع حملات پانیک تعبیر گردد.

تکنیک های آرامش و مراقبه برای درمان اضطراب کودک دارای اختلال طیف اتیسم

این تکنیک ها می توانند برای کاهش استرس یا مقابله با حملات پانیک موثر باشد و کتابهای فراوانی نیز درمورد این تکنیک ها وجود دارد که می تواند در کاربرد این روشها از انها کمک گرفت.دکتر جونگ گردون که پیشگام در زمینه مقابله با استرس در افراد دارای اختلال طیف اتیسم است و کارش متمرکز بر رشد و گسترش روشهای آرامش در افراد دارای اتیسم است، استفاده از این تکنیک را نیازمند تجربه و تمرین در طول چندین سال می داند.برای دریافت اگاهی بیشتر در زمینه اختلال اتیسم مطالعه مقاله خانه مناسب برای کودک دارای اختلال اتیسم چگونه است؟ را به شما پیشنهاد می کنیم.

درمانهای مکمل و جایگزین برای درمان اضطراب کودک دارای اختلال طیف اتیسم

استفاده از گیاهان دارویی  ویتامین درمانی و همیو پاتی از این دست درمانها هستند که البته بایستی این درمانها مورد تایید پژوهشی و علمی قرار گیرند درمانها دیگر از این قرار اند:

دارو درمانی برای درمان اضطراب کودک دارای اختلال طیف اتیسم

دارو ها می توانند موجب کاهش اضطراب گردند اما نمی توانند به طور کامل آن را از بین ببرند.برخی داروها ضد اضطراب بسیار قدرتمند هستند و در برخی افراد می توانند موجب عوارض شدیدی گردند.دارو می تواند یک راهکار کوتاه مدت باشد و مهم این است که از راهکارهای دیگری نیز برای درمان اضطراب کودک دارای اتیسم استفاده گردد.همانطور که در بالا گفته شد در کنار دیگر راهکارها والدین از دارو درمانی نیز استفاده می کنند و این دارو ها معمولا ازدسته مهار کننده های بازجذب سروتونین (ssri)هستند که برای اختلال وسواس و افسردگی نیز مورد استفاده اند مانند پروزاک(فلوکستین)،زولوفت،لووکس و آنافراینال که همه در اضطراب مفیدند. برای مشکلات رفتاری نیز از دارو های ضد روانپریشی استفاده می گردد مانند هالدول(هالوپریدول)،فلوفنازین و کلرپرومازین.این ها داروهایی هستند که می توانند پرخاشگری را در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم و مضطرب کاهش دهند و البته مانند تمام دارو ها عوارضی را نیز به همراه دارند مانند کرختی و سفتی عضلانی.
متاسفانه تحقیقات زیادی در زمینه دارو درمانی اضطراب در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم صورت نگرفته است اما چند مطالعه نشان می دهد که داروی ضد افسردگی سیتالوپرام یا داروی ضد اضطراب بوسپیرون(بوسپار)پیشرفتهایی نشان داده اند.اما داروی ضد افسردگی فلووکسامین در مطالعه ای کوچک نشان داده که نمی تواند در کاهش اضطراب کودک دارای اختلال طیف اتیسم موثر باشد.ویلیام و همکاران(2013) عنوان می کنند که دارو های لووکس ،پروزاک و سلکسا(سیتالوپرام) که از داروی های ضد افسردگی SSRI هستند نیز می توانند برای درمان اختلال وسواس اجبار در
بزرگسالان دارای اختلال طیف اتیسم مورد استفاده قرار گیرند.اما اکثرا متخصصان معتقدند که دارو درمانی باید اخرین راه حل برای اتیسم باشد نه راه حل اول. برای اگاهی بیشتر در زمینه اختلال طیف اتیسم مطالعه مقاله چراکودکان دارای اتیسم متفاوت بازی می کنند؟را پیشنهاد می کنیم

رویکرد ARE برای کمک به کودکان دارای اتیسم و اضطراب

AREمخفف کلمات پیش بینی –کاهش –حذف است.
پیش بینی: موثر ترین راهکار برای کاهش اضطراب کودک دارای اتیسم است. به این معنی که پیش بینی می کنید که چه چیزی موجب اضطراب در کودک می گردد و برای موقعیتهایی اماده می گردید که ممکن است احساس اضطراب را ایجاد کند.هدف، جلوگیری از درک امیگدال از یک وضعیت به عنوان یک وضعیت تهدید کننده زندگی است.یک لیست از موقعیت ها و شرایط تحریک کننده اضطراب در کودک تهیه کنید.سعی کنید با استفاده از تکنیک داستانهای اجتماعی یا داستان های تصویری و یا توضیحات برای کودک خود موقعیت ها را برای کودکتان قابل پیش بینی کنید در این صورت شما توانسته اید با استفاده از قشر پیشانی که مدیریت عقل،منطق،حل مساله،برنامه ریزی و حافظه است(کارکرد های شناختی بالاتر)بر امیگدال غلبه کنید.برای نمونه می خواهم مثالی را که در واقعیت پیش امده است را توضیح دهم. یکی از کودکان مرکز در شهر بازی توسط والدین سوار ماشین های برقی می شود. به چه صورت؟ به این شکل که پدر، او را مستقیم و بدون هیچ توضیح و توصیفی سوار ماشین برقی میکند و کودک شروع به جیغ کشیدن می کند.همین کودک در اردویی که همراه مرکز به یک مجتمع تفریحی رفته بود به راحتی سوار ماشین برقی می شود!به این شکل که پیش از هرچیز کودک در کنار محوطه می ایستد کمی با محیط آشنا می شود.
البته این کار درزمانی انجام می شود که هیچ ماشین برقی فعال نیست.مربی کودک را در کنار ماشین میبرد، با ماشین اشنا میشود، برای او توضیح داده می شود که قرار است چه کار انجام شود و کودک بایستی انتظار چه کار و پیامدی را داشته باشد و به او گفته می شود که هر زمانی که بخواهد ماشین متوقف می شود با این کار تمامی جوانب برای کودک توضیح داده می شود  و کودک تقریبا  می تواند پیش بینی کند که چه کاری قرار است انجام گردد و از طرفی می داند که در امنیت است و هر زمان که بخواهد میتواند این فعالیت را قطع کند. روز قبل نیز کودک در مرکز کارت شهر بازی را بر روی تابلو مشاهده نموده بود و توسط مربی تیچ توضیحات لازم را برای قابل پیشبینی تر شدن محیط شهر بازی سر پوشیده دریافت کرده بود.به این شکل می توان با ارائه داده های مناسب به قشر پیشانی بر عملکرد امیگدال در روز شهر بازی تاثیر گذاشت.
کاهش: پس از پیش بینی ها اثرات اضطرابی موقعیت ها یا افکار را کاهش دهید. برای نمونه روبرویی واقعی و یا به مرور با عامل اضطراب. سیستم عصبی انسان سیستمی است یادگیرنده (
نوروپلاستیسیته)یعنی می تواند در اثر زمان،تمرین و تجربه تغییراتی را اعمال کند و این تغییرات می تواند در برانگیزاننده بودن عامل اضطراب و موقعیت های تنش زا تاثیر گذار باشد.
حذف: حداقل برای مدتی موقعیت های تنش زا و اضطراب آور را حذف کنید و بیاد داشته باشید که محرکات دیداری و بویایی و شنیداری می تواند محرکات اصلی باشند.برای نمونه برای کاهش شرایط اضطرابی ادرار و مدفوع کودک در دستشویی می توانید فن دستشویی را قطع کنید و یا از خوشبوکننده هایی متفاوت استفاده کنید تا امیگدال کودک در شرایط آرامی قرار بگیرد به یاد داشته باشید که امیگدال نمی تواند تفاوتی میان محرک درک شده و محرک واقعی قائل شود.پس با حذف برخی محرکات می توان محرک درک شده را قابل قبول نمود.
برای دریافت اگاهی بیشتر در زمینه اختلال اتیسم مطالعه مقاله درباره اختلال طیف اتیسم بیشتر بدانیم را به شما پیشنهاد می کنیم.​

بیشتر بخوانید:  نقش تعادل قند خون در اُتیسم و بیش‌فعالی

برای کودک دارای اختلال طیف اتیسم و مضطرب چه کارهایی انجام دهیم و چه کارهایی انجام ندهیم؟

ریچل اوانس بهترین روش را برای والدین پیش بینی تغییرات اینده می داند وکمک به اماده شدن کودک برای روبه رویی با تغییرات و اتفاقات قریب والوقوع را مفید.برای نمونه اگر قراراست کودک شما به یک دندان پزشکی برود سعی کنید برای کاهش استرس او این مکان را قابل پیش بینی کنید. تصاویری را استفاده کنید که معرف ان مکان باشد تا بداند با چه چیزی رو برو خواهد شد،دندان پزشکی چگونه است و چه چیزی برای او قابل انتظار است. این کار را بایستی چند روز پیش از دندان پزشکی روزانه 3یا 4 بار انجام دهید.البته با انجام این کار به طور کامل اضطراب از بین نخواهد رفت اما می توانید با این کار و راهکارهای دیگر شرایط را برای کودک و فرد داری اتیسم قابل درک تر و قابل پیش بینی تر کنید.و یا اینکه اگر قرار است کودک شما از سال اول به سال دوم برود و آموزگار او هم تغییر کند و شما نیز قرار است منزل خود را عوض کنید بهترین ایده این است که این دو با هم اتفاق نیفتد تا بار استرسی که کودکتان قرار است متحمل گردد کمتر شود.برای نمونه شما می توانید جابجایی منزل را به اول تابستان موکول کنید.
از طرفی می توانید کودکتان را برای تغییر اماده کنید تا درک کند همیشه تغییر برای او نتایح منفی به بار نخواهد داشت برای نمونه اگر شما همیشه از یک مسیر برای برگشتن از مدرسه یا مرکز استفاده می کنید این مسیر را به مسیری تغییر دهید که کودکتان در اثر آن نتیجه مثبتی بدست اورد برای نمونه در مسیر تغییر یافته از یک اسباب بازی فروشی هم دیدن کنید ویا از یک فروشگاه مواد غذایی هم خرید کنید. این فرایند ها می تواند به کودک شما کمک کند که ایده تغییر عادت کند و یاد بگیرد که بدون اینکه دچار اضطراب گردد سازگار گردد.
درک این نکته ضروری است که وقتی شخصی مضطرب است صحبت کردن با او می تواند اضطراب و شرایط انها را دشوارتر کند. برای فرد داری اختلال طیف اتیسم از تصاویر بیشتر استفاده کنید و از کلام کمتر.هم در خانه و هم در مدرسه از یک تخته وایت برد استفاده کنید و بر روی آن پیامهایی ساده بنویسید که به کودک دارای اختلال طیف اتیسم احساس امنیت دهد،اینکه کسی به او صدمه نمی زند و یا اینکه نفس عمیق بکشد. اگر با کودک شما در مراکز بر اساس تصاویر کار گردیده مانند انچه ما درمرکز اردیبهشت از آن استفاده می کنیم می توانید برای کودک بدون کلام از تصاویر استفاده کنید. برای نمونه تصاویری استفاده کنید که به او نشان دهد در زمان مواجهه با اضطراب چه کاری باید انجام دهد مانند خوردن آب،نفس عمیق کشیدن و…اما معلمان بی تجربه در زمینه اختلال طیف اتیسم متاسفانه به دنبال این هستند که با فشار بیش از حد به کودک و یا واکنش های کلامی ارامشی فوری در او ایجاد کنند ولی این کار برای کودک دارای اختلال طیف اتیسم واکنشی معکوس ایجاد می کند.در زمان کمک به یک کودک اتیستیک مضطرب ساکت ،اطمینان دهنده ،و آرام باشید.به یاد داشته باشید که فرد تفکر واضحی از وضعیت خود ندارد. لازم است که در کنار او بنشینید و نیازی به ارتباط چشمی نباشد.او را وادار به خندیدن نکنید برای نمونه اورا قلقلک ندهید او را لمس زیاد نکنید چراکه این امر میتواند واکنشی شدید تر در او ایجاد کند.
اضطراب و هراس احساس هایی واقعی اند و فرد نمی تواند به راحتی دستور به اغو انها دهد و کاهش و قطع کردن انها کمی زمان بر است. اختلال اختلال طیف اتیسم هم اضطراب را غیر واقعی نمی کند و اینگونه نیست که اضطراب برای انها به گونه ای دیگر باشد ویا کمتر بلکه به خاطر دشواری در درک عقاید و احساسات انتزاعی ممکن است اضطراب و هراس بیشتر نیز شود.اضطراب در فرد داری اتیسم می تواند ناتوان کننده تر از اختلال طیف اتیسم نیز باشد و این وظیفه افراد درگیر با فرد اتیستیک را سنگین تر نیز می کند.
بیشتر درمانها برای اضطراب در افراد دارای اختلال طیف اتیسم همانهایی هستند که برای افراد غیر اتیستیک نیز استفاده می گردد.برای نمونه همان راه حلهایی که برای اختلال اضطراب عمومی برای یک کودک غیر اتیستیک مورد استفاده است برای یک کودک دارای اختلال طیف اتیسم نیز استفاده می گردد.رویکرد های دیگری نیز وجود دارند که می توان به طب سوزنی،مکمل های غذایی،هیپنوتیزم،تکنیک های برانگیختکی کمتر،ماساژ،مراقبه،موسیقی درمانی،یکپارچگی حسی،و…اشاره نمود.

 

4/5 - (4 امتیاز)
اشتراک گذاری محتوا
دکتر مهدی فولادگر

دکتر مهدی فولادگر

مدت زیادیست که با کودکان اتیسم آشنا هستم اما هنوز احساس می کنم باید انها را بهتر بشناسم. البته نه علائم و رفتار های آنها را، بلکه خوبی و پاکی شان را. اموری که امروزه همه با آنها غریبه ایم.

مطالب مرتبط

تنها راه غلبه بر اختلال اتیسم دانش و آگاهی از این اختلال است!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیا نیاز به مشاوره تخصصی در حوزه اتیسم دارید؟