علت اصلی اختلال طیف اتیسم(اوتیسم)را در کدام جستجو کنیم؟ژنتیک یا محیط زیست؟

چکیده:
علت اصلی اختلال طیف اتیسم(اوتیسم)چیست؟این اختلال از کجا به زندگی ما وارد گردیده است؟چگونه عمل می کند؟و ایا راهی برای توقف آن وجود دارد؟همزمانی افزایش شیوع اتیسم با افزایش اختلالات زیست محیطی از جمله الودگی هوا و افزایش شهرنشینی وپیامدهای آن فرضیاتی را در مورد علل اتیسم ایجاد نموده که نمیتوان به انها بی توجه بود چراکه ممکن است در این دلایل راه رهایی از اتیسم نیز نهفته باشد!

علت اصلی اختلال اتیسم چیست؟

علت اختلال طیف اتیسم(اوتیسم)همیشه یکی از مواردی است که دانشمندان پاتولوژیست در تلاشند به ان دست یابند اما هرچه تلاش می کنند به جای اینکه به یک دلیل واحد و یگانه دست یابند بیشتر بر کثرت و گوناگونی دلایل افزوده می گردد. یکی از این مواردی که دانشمندان در زمینهعلت شناسی اتیسم  بر ان متمرکز گردیده اند آلاینده های محیط زیست و از جمله انها آلاینده های هوا است. این گرایش به بررسی علل زیست محیطی را می توان به رشد فزاینده و همزمان اختلال اتیسم و آلاینده ها مرتبط دانست.گرم شدن کره زمین در اثر الاینده های هوا و از بین رفتن گونه های زیستی در اثر الودگی که انسانها به وجود اورده اند رخداد های بزرگی هستند که می تواند نشان دهنده دلایلی باشد که این الاینده ها می توانند همان حلقه گمشده ای باشند که دانشمدان در زمینه علت یابی اختلال طیف اتیسم سالهاست به دنبال ان هستند.برای دانستن همه چیز درباره اوتیسم مطالعه مقاله اوتیسم چیست؟انواع،علت ها و درمانها را پیشنهاد می کنیم​.
با توجه به بحران شدید الودگی هوای کشور عزیزمان ایران و هوایی که فرزندانمان تنفس می کنند در این مقاله تلاش می گردد تمامی پژوهشهایی که در زمینه اختلال طیف اتیسم و الاینده های هوا صورت گرفته و تمامی فرضیه هایی که در این پژوهشها مطرح گردیده توضیح داده شود تا شما خواننده گرامی خود نتیجه گیری کنید که آیا ارتباطی میان اتیسم و الودگی هوا در ایران وجود دارد؟ و اگر وجود دارد شما به چه میزان این عامل را در به وجود امدن و تجلی اختلال طیف اتیسم مقصر می دانید؟آیا شما الودگی های زیست محیطی از جمله الودگی هوا را که اهریمن ساخته دست خود ما است را به عنوان یکی از دلایل اصلی اتیسم در جهان و ایران می شناسید؟اگر اینطور است تغییر را باید افرادی ایجاد کنند که از این رخداد آسیب دیده اند.بایستی از فرهنگ آغاز کرد وبه خودمان رجعت کنیم تا بتوانیم از خودمان و عزیزانمان محافظت کنیم.
برای بدست اوردن اطلاعات بیشتر در زمینه پیشگیری اتیسم مطالعه کتاب پیشگیری از اختلال اتیسم را به شما پیشنهاد می کنیم.الودگی هوای تهران و اوتیسم
بیش از 50 سال است که آلودگی هوا را به عنوان عامل اصلی ایجاد طیف گسترده ای از بیماری ها می دانند(مستوفیک،2012)گرچه الاینده های محیطی که معمولا انسان در معرض ان قرار دارد با طیف وسیعی از بیماری های ریوی ،قلبی،عروقی و سیستم ایمنی در ارتباط است،اخیرا شواهد محکمی وجود دارد که ارتباط محکمی میان الودگی هوا و اختلال طیف اتیسم و دیگر اختلالات رشد عصبی وجود دارد(بلوک،2012 ؛مستوفیک2012؛وانگ2007)تحقیقات نشان می دهد که الودگی هوا می تواند با برخی ناهنجاری های عصبی ،شناختی و اختلالات رفتاری که به نحوی به اتیسم نزدیک است در ارتباط باشد(بلوک،2012؛ورژید،2012)به نظر می رسد کودکان و نوزادان به دلیل حساسیت مغز در طی دوره های حساس رشدو همچنین قرار گرفتن در معرض نوروتوکسین ها در دوران جنینی و حتی پس از تولد میتوانند در معرض ریسک بالای اختلالات رشدی عصبی قرار گیرند(گراندین،2006)الودگی هوا ترکیبی نا همگن از گازها و ذرات است(مستوفیک ،2012) متشکل از ازن،منواکسید کربن(CO)،دی اکسید نیتروژن و دی اکسید گوگرد.برخی از این الاینده ها هم مربوط به محیط داخلی است و هم خارجی است برای نمونه
آژانس حفاظت از محیط زیست امریکا در سال 2012 اعلام کرد که منواکسید کربن(CO) یک الاینده مشترک محیط داخلی و خارجی است چراکه هم از طریق وسایل نقلیه موتوری و هم از طریق دود دخانیات و اجاق های گاز داخل منازل ایجاد می گردد.این الاینده می تواند به راحتی از جفت عبور کرده و به گردش خون جنین و مغز درحال رشد کودک دسترسی پیدا کند به همین خاطرCO را به عنوان یک نوروتوکسین و یک تهدید سلامت عمومی معرفی می کنند(گرینگور،2001؛مکگرگور،1998)

ordibehesht autism center

منواکسید کربن(CO)و اختلال طیف اتیسم

CO که الاینده ای بی بو است در اثر احتراق ناقص بوجود می اید و در حدود 95 درصد از گاز های منتشر شده در امریکا را تشکیل می دهد و انسانها در حدود 60 درصد به طور مستقیم این الاینده را در امریکا تولید می کنند.از طریق مطالعات اپیدومیولوژیک و سم شناسی تجربی  اکنون مشخص گردیده است که الودگی هوا می تواند با التهاب مزمن مغز و ناهنجاری های ماده سفید مغز همراه باشد(بلاک،2012)از عوارض دیگر که در اثرCO  در دوران جنینی می توان در زمانی که مادر در سه ماه پایانی در معرضCO قرار داشته باشد مشاهده نمود تولد زودرس است.
قرار گرفتن در معرض غلظت کم CO قبل و پس از تولد منجر به ناهنجاری در رشد عصبی،اختلال در حافظه و اختلال شنوایی می گردد و روند های مهم رشد را در دوره جنینی مختل نموده و فرایند های رسش مغز را دچار اختلال می کند و در تکثیر و تمایز و
میلینه شدن  و در مغز مداخله منفی می کند(بناجیانو2005،کاراتو،2000)در مطالعه ای دیگر مشخص گردید که در صورتی که در دوره پریناتال جنین در معرضCO قرار داشته باشد وزن مخچه در موشهای ازمایشگاهی کاهش می یابدهمچنین مشخص گردیده است قرار گرفتن در معرضCO میلینه شدن را مختل کرده و یا موجب کاهش قابل توجه پوشش میلین می گردد(کاراتو،2000)هر دو این موارد گفته شده یعنی ملینه شدن و کوچکی مخچه از جمله نقایصی است که مشاهده انها در مغز فرد دارای اختلال طیف اتیسم به اثبات رسیده است.برای اگاهی بیشتر در زمینه اختلال طیف اتیسم مطالعه مقاله اتیسم بزرگسالی را پیشنهاد می کنیم.تاثیر الودگی هوا در بارداری

دی اکسید نیتروژن

No2نیز از اندسته نوروتوکسین هایی است که اگر جنین در معرض ان قرار گیرد می تواند عوارض عصب شناختی جدی به همراه داشته باشد(گائوژن و همکاران2012؛پورتا و همکاران2012؛وانگ و همکاران2015)برای نمونه مطالعه ای ژاپنی قرار گرفتن در معرضNO2را در دوران بارداری مورد بررسی قرار داد و مشخص گردید کودکان 5/2 تا5/5 ساله مادرانی که در کنار بزرگراه ها بوده اند دارای عوارضی چونکاهش توانایی کلامی،اختلال در توانایی های حرکتی  و حتی اختلال در مهارتهای عاطفی بودند.(یوری فوجی و همکاران،2015).
در مطالعه ای ایتالیایی نیز مشخص گردید که کودکان تحت مطالعه در7سالگی علائمی در کاهش رشد شناختی و کلامی نشان داده اند(پورتا و همکاران 2015) و مطالعه ای دیگر نشان داده است کهNO2ناشی از دود اگزوز اتومبیل ها منجر به نقایص رشدی می گردد که بعدها فرد را در
فنوتیپ اتیسم قرار می دهد(کاستا و همکاران2014؛اما و همکاران،2013؛سوزوکی و همکاران2010).
سینگ و همکاران(2006)عنوان می کنند کهPM2.5(این اصطلاح نشان دهنده قطر 2.5 میکرونی ذرات تشکیل دهنده الاینده های هوا است )و ذرات بسیار ریز(UFP)بر مغز تاثیر می گذاردUFP از طریق تنفس و ریه به گردش خون وارد می گردند و موجب اسیب های عصبی و استرس اکسیداتیو می گردد(بلاک و کالدرون،گارسیدوئناس،2009؛لوچیتی  و همکاران2012)برای بررسی تاثیر UFP یک موش مدل را در دوران بارداری در معرض این ذرات قرار دادند و همچنین یک موش نوزاد تازه متولد شده را، تا تاثیر این ذرات را بررسی کنند و الگویی در این موشها مشاهده گردید که مشابه الگوی رشدی موشهای آزماشگاهی اتیستیک بود(الن و همکاران2014؛الن و همکاران2015).
پژوهشگران   NO2را یک اکسیدان قدرت مند معرفی می کنند که رادیکالهای ازاد را ایجاد می کند و باعث استرس اکسیداتیو و اسیب های التهابی در ریه ها می گردد (ریوا و همکاران،2011).استرس سیستمیک و التهاب ممکن است سایر اعضای بدن ازجمله مغز را تحت تاثیر قرار دهد(مورگان و همکاران 2011) دیگر پژوهشها نشان می دهد که NO2باعث ایجاد خسارات گسترده به مغز از جمله هیپو کامپ می گردد(لی و شین ،2013)و همچنین موجب کاهش لیپیدها در نیمکره های مغز و مخچه و میانه مغز می گردد(فراهانی1990؛فراهانی،1992)استنشاق NO2 میتواند باعث اسیب به میتوکندری گردد(یان و همکاران،2105)و در پژوهشها مشخص گردیده است که اختلال عملکرد میتوکندری در ایجاد اختلال طیف اتیسم نقش دارد(گیولیوی،کوریرا و همکاران،2006؛گوو و همکاران2010؛پونز و همکاران 2004،پونز و همکاران 2014،روسیگنول و فریه،2012 ؛روسیگنوا و فریه ،2014؛ویسمن و همکاران،2008)
در مطالعه ای بزرگ مشخص گردید که قرار گرفتن در معرض NO2 در دوران بارداری و سال اول زندگی کودک می تواند با افزایش اختلال در مهارتهای شناختی  و مهارتهای سازگاری همراه باشد.قوی ترین علائم اثبات شده در اثر این الاینده کاهش توانایی کلامی،کاهش ارتباط ،کاهش توانایی های تطبیقی و مهارتهای حرکتی است.مهمترین نکته در این پژوهش این بود که به تاثیر این الاینده پس از تولد نیز تاکید شده است(تارا کرین،هدر وولک،2016)برای نمونه در مطالعه ای که در اسرائیل صورت گرفته مشخص گردیده است که NO2 می تواند در طی 9 ماه پس از تولد خطر ابتلا به اختلال طیف اتیسم را افزایش دهد.(تالبوت و همکاران،2015)
برای اگاهی بیشتر در زمینه اختلال طیف اتیسم مطالعه مقاله انواع اختلال طیف اتیسم  را پیشنهاد می کنیم.

بیشتر بخوانید:  اوتیسم و پایین بودن هورمون وازوپرسین و اثر ان بر ارتباطات اجتماعی

الودگی هوا در چین و اوتیسم

بررسی ریز الاینده ها و اختلال طیف اتیسم

شیوع اختلال طیف اتیسم طی 40سال گذشته 10 برابر گردیده است و مرکز کنترل و پیشگیری بیمار امریکا شیوع ان را 1 به 59 اعلام نموده است. در مورد علت اختلال طیف اتیسم نیز صحبتها فراوان است اما اقامت در محیط شهری به عنوان عاملی خطرزا برای ایجاد اختلال طیف اتیسم در اواسط دهه نود میلادی شناخته شد و نقش الودگی هوا در فضای باز به عنوان یکی از علل اختلال طیف اتیسم برای اولین بار در سال 2011 مورد ارزیابی قرار گرفت(روزنبرگ،2009 ؛وولک ،2011)در مطالعاتی که در کشور آمریکا صورت گرفته به تحقیق ثابت گردیده که الاینده های هوا میتواند هم در دوران بارداری و هم در دوران اولیه تولد تاثیر گذار باشد(ون ارن اشتاین و همکاران،2014).
از هیچ کس پوشیده نیست که کشور چین یکی از الوده ترین کشورهای دنیاست درست مانند ایران(و البته کمی شدید تر). بیشترین مطالعات در زمینه الودگی هوا و تاثیر ان بر انسان توسط محققان این کشور انجام می گیرد. یکی از الوده ترین شهرهای این کشور شانگهای است و پژوهش ها بر روی کودکان از بدو تولد تا 3 سالگی نشان می دهد که در معرض ذرات ریز(PM2.5) از اگزوز وسایل نقلیه،انتشار گازهای صنعتی و سایر منابع الودگی در فضای باز خطر ابتلا به اختلال طیف اتیسم را در این شهر تا 78 درصد افزایش داده است.
در مطالعات سالهای اخیر ذرات ریز(PM1، PM2.5 وpm10)که محصول گازهای گلخانه ای و دود اگزوز و کارخانه ها است مورد بررسی قرار گرفته است و ثابت گردیده است که هرچه ذرات موجود در هوا کوچکتر باشند توانایی نفوذ بیشتری به ریه ها و جریان خون دارند و این امر می تواند باعث طیف وسیع عوارض سلامتی گردد.PM1 کوچکترین اندازه در طیف این ذرات است که مطالعات کمتری بر روی ان انجام گرفته است اما همانطور که گفته شد ثابت گردیده که این ذرات هرچه ریز تر باشند زیانبار تر هستند و متاسفانه حجم عمده ای از الودگی های هوا را به خود اختصاص می دهند. برای نمونه در کشور چین در حدود 80 درصد از ذرات PM2.5 را ذرات PM1 تشکیل میدهد.هرچند که اذعان می گردد که هم محیط و هم ژنها می توانند بر روی
ریسک اختلال طیف اتیسم تاثیر گذار باشند، اما  مطالعه بر روی دوقلو ها نقش بسیار مهم تری را برای عوامل محیطی در نظر می گیرد. به همین خاطر مطالعات بر روی حیوانات انجام گرفت تا مشخص گردد که این الودگی ها می تواند چه تاثیری بر جنین داشته باشد و این مطالعات نشان داد که این جوندگان دچار اختلالاتی در مغز و سیستم عصبی گردیده اند(وود وارد و همکاران2015).
کشور دانمارک از دیر باز دارای یکی از بزرگترین بانکهای اطلاعات پزشکی در جهان است که مورد توجه پژوهشگران نیز قرار می گیرد و بودجه های دولتی نیز شرایطی را مهیا می کند که پژوهشگران بتوانند از این بانک اطلاعاتی موثق بهره برداری کنند. علاوه بر این بانک اطلاعات پزشکی، بانک اطلاعاتی نیز در مورد الودگی هوا، تخمین دی اکسید کربن(NO2)اکسید ازت(NOx) دی اکسید گوگرد(SO2) و ذرات PM2.5 وPM10) وجود دارد .در یک مطالعه که بر روی متولدین 1989 تا 2014 انجام گرفته بود نشان می داد که این متولدین دانمارکی که در معرض الودگی ها در دوران ابتدایی تولد خود قرار داشتند ریسک بالاتری در ابتلا به اختلال طیف اتیسمنیز داشته اند.این الاینده ها مکانیسم های زیست شناختی مهم برای اتیسم را تحت تاثیر قرار می دهند و میتوانند بشدت بر تسریع روند اختلال رشد عصبی تاثیر گذار باشند(تاکانو و همکاران،2015).
برای اگاهی بیشتر در زمینه اختلال طیف اتیسم مطالعه ارودرمانی برای اختلال طیف اتیسم را پیشنهاد می کنیم.اوتیسم و الودگی هوا و اوتیسم
در چند سال گذشته پنج مطالعه کلیدی صورت گرفته که ارتباط بین الودگی هوای باز و اختلال طیف اتیسم را تایید نموده است. این مطالعات نشان داد که قرار گرفتن در معرض الودگی هوا ناشی از ترافیک در دوره قبل از تولد، هنگام تولد و در سال اول زندگی می تواند با تشخیص اختلال طیف اتیسم همراه باشد(بکرا،2013ژانگ،2013؛روبرتز،20113؛وولک،2011؛وولک،2013).البته این مطالعات بیشتر متمرکز بر الودگی ناشی ازگاز های گلخانه ای وسایل نقلیه بود. در مطالعه ای یونگ در2013 مشخص نمود که در کودکان تایوانی که در معرض بیشتر الاینده های محیط بیرون قرار داشتند، اختلال طیف اتیسم به میزان معنی داری افزایش داشته است.البته هنوز به صورت واضح مشخص نیست که چگونه الودگی هوا  می تواند موجب تظاهر اختلال طیف اتیسمگردد؟

آسیب پذیری مغز در حال رشد در اثر مواجهه با الودگی هوا و اختلال طیف اتیسم

  • پژوهشها نشان می دهد که مغز در حال رشد در برابر الودگی هوا بسیار حساس تر و اسیب پذیرتر است(گراندین،2006 و رایس 2000)حساسیت زمان قرار گرفتن در معرض الودگی نیز بستگی به این دارد که سیستم عصبی در حال رشد در چه مقطعی است(رایس،2000).
  • نوروتوکسین ها به شکل متفاوتی تاثیر خود را نشان می دهند برای نمونه عوارض نوروتوکسین ها در مغز و سیستم عصبی فرد بالغ متفاوت ازسیستم عصبی در حال رشد است و تاثیر آن بر سیستم عصبی در حال رشد می تواند عواقب جدی بهمراه داشته باشد.(رایس،2000).
  • میل ترکیبی هموگلوبین با CO 240 برابر بیشتر از اکسیژن است(هاوک،1984)وجنین و شیرخواران به دلیل بیشتر بودن میزان سوخت وساز، وجود هموگلوبین در انها بسیار بیشتر از بزرگسالان است و به همین نسبت هم بسیار بسیار بیشتر از بزرگسالان در معرض مسمومیتCOقرار دارند(کائو،2004).
  • علاوه بر هیپوکسی بافت،COبه صورت مستقیم نیز بر سلول اثر می گذارد. مانند ایجاد استرس اکسیداتیو و التهاب و اسیب ناشی از عملکرد سیستم ایمنی بدن (هامپسون،2012)ارگانهایی که بیشترین فعالیت هوازی را دارند یعنی قلب و مغز در برابر مسمومیت CO  آسیب پذیرترین نیز هستند(کائو2005).
  • ازمایشات اخیر که بر روی حیوانات انجام گرفته نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض سطوح ناسالام ذرات در دوران بارداری باعث ایجاد تغییرات ظریف در ساختار قشر مغز می گردد، درست همانطور که در مغز کودکان دارای اختلال طیف اتیسم مشاهده میگردد(چانگ و همکاران،2019)برخی مطالعات نیز نشان داده که قرار گرفتن درمعرض الودگی هوا توسط مادر باردار دردوره رشد سیستم عصبی مرکزی ممکن است با یک پاسخ التهابی سیستمیک مرتبط باشد که می تواند منجر به آسیب عصبی شود(سانیر2008؛کالیکبرنر و همکاران2015؛کرین و همکاران2018)و همچنین دیگر مطالعات نشان داده است که قرار گرفتن مادر باردار در معرض سموم محیطی می تواند با ابتلای جنین به اختلال طیف اتیسم مرتبط باشد(روسیگنال و همکاران2014،ونگ و همکاران 2015،یه ایت وهمکاران2017).

الودگی صنعتی و اوتیسمسازمان بهداشت جهانی  در گزارشی عنوان می کند از انجا که اطفال و کودکان سریعتر از بزرگسالان نفس می کشند و و بدن و مغز انها در حال رشد است الاینده ها بیشتری را جذب می کنند و الاینده ها بیشتر بر بدن انها تاثیر گذار است. برای اگاهی بیشتر در زمینه اختلال طیف اتیسم مطالعه مقاله  درباره اختلال طیف اتیسم بیشتر بدانیم  را پیشنهاد می کنیم.

آیاوقفه درفرایند های مهم مغز در حال رشد کودکان،میتواند منجر به اختلالات رشدی عصبی از جمله اختلال طیف اتیسم گردد؟

پایه های سیستم عصبی مرکزی در اوایل دوران جنینی گذارده می گردند و این رشد از همان دوران شروع می گردد(رایس2000).رشد طبیعی مغز نیازمند هماهنگی دقیق تعدادی از فرایند های مهم از جمله تکثیر،مهاجرت،سیناپتوژنز،آپوپتوز و میلین دار شدن است (رایس2000)و قطع هریک از این فرایند ها می تواند منجر به ناهنجاری های رشد مغزی گردد(رایس2000)از انجا که تکثیر،تقسیم و مهاجرت به یکدیگر وابسته اند اختلال در یک فرایند اغلب بر دیگر فرایند ها تاثیر می گذارد(رایس2000)برای نمونه قرار گرفتن در معرض عواملی چون اتانول و جیوه در زمان بارداری نشان داده است که می تواند هرسه فرایند مغز در حال رشد را مختل کند(رایس،2000).در ادامه به برخی از این فرایند های مهم مغز درحال رشد اشاره می کنیم تا ببینیم الاینده ها بر روی چه کارکردهایی در مغز تاثیر می گذارند که می توانند تخریبهایی ژرف در زمینه رشد ایجاد کنند:

سیناپتوژنز

رشد ارتباط سلول به سلول بین نورون ها است(رایس،2000)این روند در طی 3 هفته اول زندگی پس از تولد در جوندگان آغاز و تا بزرگسالی ادامه می یابد(رایس،2000) سیناپتوژنز به تشکیل سیناپسهای بین نورونها  در سیستم عصبی گفته می گردد.اگرچه این پدیده در طول زندگی عادی انسان رخ می دهد اما یک انفجار تشکیل سیناپسی در مراحل اولیه رشد مغز رخ می دهد که به ان سیناپتوژنز پرشور می گویند.سیناپتوژنزشامل نگهداری سیناپسی،تثبیت و حذف و پالایش است.سیناپسهای اضافی و ناسالم از طریق مرگ سلولی و هرس اکسونی در حین رشد از بین می روند تا عملکرد بهینه تری در مغز حاصل گردد(وندرهاگی،2010)و نقص در حذف این سیناپسها مشخص گردیده است با برخی از اختلالات عصبی رشدی همراه است و شواهد نیز نشان دهنده این مهم هستند که چنین نقص هایی به ناهنجاری های عصبی ،شناختی،و رفتاری منجر می گردد(پفیفر2009)رایس عنوان می کند که در معرض سموم محیطی قرار گرفتن در دوره حساس رشد منجر به مختل شدن سیناپتوژنز می گردد.

بیشتر بخوانید:  10نکته از کتاب انقلاب اتیسم(اوتیسم)

آپوپتوز

نوعی مرگ سلولی است که در آن طی یک توالی برنامه ریزی شده از رخداد ها، منجر به از بین رفتن سلول ها بدون انتشار مواد مضر آنها به محیط اطراف می گردد.آپوپتوز با از بین بردن سلولهای قدیمی ،سلولهای غیر ضروری و سلول های ناسالم  نقش مهمی در توسعه و حفظ سالم مغز دارد.

تکثیر

فرایندی است که منجر به افزایش تعداد سلول ها می گردد آنها زیر بنای رشد و توسعه و نگهداری بافت هستند.  تاثیر الودگی هوا بر انسان

مهاجرت

فرایندی اصلی در توسعه و نگهداری ارگانیسم های چند سلولی است تشکیل بافت در زمان رشد جنینی ،ترمیم زخمها و پاسخهای ایمنی بدن همگی نیازمند حرکت هماهنگ سلولها در جهت های خاص دارد. و تمامی موارد ذکر شده در بالا همانطور که گفته شد ممکن است در اثر الاینده ها مختل گردد و این موارد است که می تواند در نهایت منجر به انچیزی گردد که در ذهن کودک دارای اختلال طیف اتیسم اتفاق می افتد.
تحقیقات گسترده ای در حال کار بر روی روشهای تصویر برداری از مغز برای تاثیر درمعرض الودگی قرار گرفتن مغز هستند. و این درمعرض الودگی قرار گرفتن باعث نقایص ماده سفید،تغییر اتصالات مغز و مشکلات عروقی در مغز می گردد(چن و همکاران،2015 پترسون و همکاران،2105،ویلکر و همکارن 2016)در یک مطالعه مشخص گردید که یک افزایش دو برابری خطر ابتلا به اختلال طیف اتیسم در میان کودکانی که مادرانشان در کالیفرنیا در 300 متری یک بزرگراه در حین بارداری و سال اول زندگی کودک زندگی می کرده اند دیده می گردد.(وولک و همکاران،2011)در مطالعه ای دیگر از وولک و همکاران (2013)مشخص گردید که در صورتی که محل سکونت در معرض ذرات کمتر از 10 میکرون(PM102.5 میکرون در قطر ایرودینامیکی(PM2.5) باشد خطر ابتلای به اختلال طیف اتیسم را تا دو برابر بیشتر می کند.نتایج این مطالعات در تایوان،لس انجلس،کارولینای شمالی نیز مشاهده گردید.
برای اگاهی بیشتر در زمینه اختلال طیف اتیسم مطالعه مقاله اتیسم و درمان نوک پنجه راه رفتن را پیشنهاد می کنیم
برخی عنوان می کنند که افزایش شیوع اختلال طیف اتیسم می تواند مربوط به افزایش توانایی تشخیص و ارزیابی اتیسم باشد(رایس و همکاران 2012؛داوسون و برنیه،2013)اما هنوز مشخص نیست که ایا عوامل محیطی در افزایش اخیر اختلال طیف اتیسمنقش دارد یا نه .پیش از این مطالعات حاکی از این بود عوامل محیطی و ژنتیکی ممکن است در اتیسم نقش داشته باشد(فلورس و همکاران2016)یکی از مهمترین عوامل خطر زای اختلال طیف اتیسمقرار گرفتن در معرض الودگی هوا است. شش الاینده متداول هوا وجود دارد که از 1970 در کشور امریکا به عنوان الاینده های معیار مشخص شده اند شامل ازن،سرب،ماده ذرات(pm)منواکسید کربن،دی اکسید نیتروژن(no2)دی اکسید گوگرد(so2).
در زمینه اثر الاینده ها بر مادران باردار بایستی چهار مولفه را مد نظر قرار داد:
کدام الایند(در بین آلاینده ها کدام الاینده بیشترین تاثیر را دارد)
تاچه حد(اهمیت)
چه روشی(به چه شیوه در معرض آلودگی قرار داشتن)
چه زمانی(زمان قرار گرفتن در معرض الودگی )
اگر یک زمان حساس وجود دارد که کودکی در معرض الودگی قرار گیرد ان زمان چه موقع است که می تواند بیشترین اثر را بر روی جنین داشته باشد؟
الاینده ها بارداری و اوتیسم

اختلال طیف اتیسم و حقایق تلخ آلودگی هوا

در مطالعه ای 25 پژوهش که در سراسر جهان در زمینه ارتباط الودگی ها واتیسم صورت گرفته بود مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نوع الاینده ها و زمان در معرض قرار گرفتن مورد بررسی قرار گرفت که کدام و در چه زمانی بیشترین اثر را دارند.در این مطالعات مشخص گردید که احتمال ابتلا به اختلال طیف اتیسم در مادرانی که در معرضPM2.5(ذرات ریز یا ترکیبی از ریز الاینده ها)قرار داشتند بیشتر بود و مشخص گردید که در معرض الودگی قرار گرفتن در 3 ماه سوم می تواند بیشترین تخریب و ریسک را برای جنین به همراه داشته باشد. یکی از فرضیات این است که پوشش میلین که بر روی اکسون ها قرار می گیرد و به آن میلیناسیون گفته می شود از حدود هفته های 24 -25 تا سن یک سالگی به اوج خود می رسند(پارویس و همکاران2012) و تصویر برداری های مغز کودکان دارای اختلال طیف اتیسم در مقایسه با کودکان غیر اتیستیک نقص در همین میلینه شدن اکسونها را نشان می دهد(اوکی و همکاران،2013وزیکوپلوسو بارباس2010)این عدم میلینه شدن عملکرد سیناپس اکسون را تضعیف نموده و به این شکل باعث نقص نواحی مختلف مغز که درگیر با رفتار می گردد می شود.این یافته نشان می دهد که میتواند بین الودگی و اختلال طیف اتیسم ارتباطی قوی وجود داشته باشد.
شناخت علت اختلال طیف اتیسم را بسیار پیچیده می دانند و ان را مربوط به بسیاری از عوامل ژنتیکی،عوامل خطر محیطی و تعامل ژن ها و محیط زیست(لندریگان و همکاران،2012؛داوسون و برنیه2013)تحقیقات اولیه تا حدود زیادی بر تغییرات ژنتیک یا جهش ها متمرکز بود(پروژه ژنوم اتیسم،کانسورتیوم و همکارن 2007؛لاندریگان و همکاران 2012؛ون ارن اشتاین 2014) ولی اکنون تمرکز بر این مفاهیم است که دوره پریناتال برای رشد مغز و جنین و در معرض اختلال طیف اتیسم قرار گرفتن بسیار مهم است و در معرض مواد شیمیایی محیطی قرار گرفتن در این مدت می تواند باعث اختلال در پیشرفت عصبی جنین گردد(اسکنازی و همکارن2007؛لاندریگان و همکارن،2012؛یه و همکاران2017)بنابر این دلایل، ارتباط قوی میان عوامل خطر زای محیطی و اختلال طیف اتیسم وجود دارد.
در مطالعه ای که برروی 132هزار کودک متولد بین سالهای 2004 تا 2009   درسال 2014 در کانادا صورت گرفت مشخص گردید در بین این کودکان انهایی که در معرض الاینده ها قرار داشتند ریسک اختلال طیف اتیسم بیشتری مشاهده می گردید. مادران این کودکان در دوران بارداری در معرض ذرات با قطر کمتر از 2.5میکرومتر(PM2.5)اکسید نیتریک(NO) اکسید نیتروژن(NO2) قرار داشتند. پروفسور یومینگ گوا می گوید”اثرات جدی الودگی هوا بر کودکان در سالهای اول زندگی بخصوص 9 ماه نخست جدی است و متاسفانه هیچ چیزی کودکان را از این اثرات ایمن نمی کند،حتی قرار گرفتن در معرض مقادیر بسیار کمی از ذرات ریز در دوران جنینی می تواند منجر به زایمان زود رس،اختلال یادگیری و اختلالات رشدی و شناختی گردد”.لیف پاگالان استاد دانشگاه علوم بهداشتی دانشگاه سیمون فریزر عنوان می کند در پژوهشی که انجام داده به دست اورده که قرار گرفتن در دوران بارداری در معرض اکسید نیتریک با اختلال اختلال طیف اتیسم در کودکان ارتباط دارد.
الودگی داخلی و اوتیسمبرای اگاهی بیشتر در زمینه اختلال طیف اتیسم مطالعه مقاله در بدن کودک دارای اتیسم چه می گذرد؟ را پیشنهاد می کنیم.
این پژوهشگر بررسی های خود را در یکی از تمیز ترین و کم الاینده ترین شهر ها یعنی ونکوور انجام داد. او سوابق بیش از 12 هزار کودک متولد شده بین سالهای2004 تا 2009 را تجزیه تحلیل نمود و این کودکان را به مدت 5 سال مورد پیگیری قرار داد تا اختلال اختلال طیف اتیسم را در انها بررسی نماید.این پژوهشگر عنوان نمود که در حدود 1% از این کودکان به اتیسم مبتلا هستند و سپس به در معرض بودن و نبودن این خانواده ها و مقایسه انها با دیگر خانواده ها(انهایی که بیشتر یا کمتر در معرض الاینده بودند) نمودند.
در این پژوهش به تفکیک الاینده ها مورد بررسی قرار گرفتند برای نمونه مشخص گردید که ریسک ابتلا به اختلال طیف اتیسم در کودکانی که در معرض سطوح بالای PM2.5  قرار داشتند 04/1 و انهایی که در معرض سطوح بالای دی اکسید نیتروژن قرار داشتند06/1 و اکسید نیتریک07/1 بود.این اعداد، اماری معنی دار برای ارتباط اختلال طیف اتیسم و الودگی را هوا را نشان می دهند.
در پژوهشی دیگر که وولک و همکارانش در سال 2010 انجام دادند نشان دادند که کودکانی که مادرانشان در فاصله 1000فوتی از بزرگراه ها زندگی می کرده اند کمتر از کودکانی مبتلا به اتیسم گشته اند که در فاصله کمتر از بزرگ راه ها زندگی می کرده اند.
همچنین در مطالعه ای دیگرکه توسط دانشگاه واشنگتون صورت گرفته عنوان می گردد که علاوه بر نتایج بدست امده در مطالعات قبلی موشهایی که در معرض سطوح بالایی از دود اگزوز یا ذرات ریز دردوران بارداری و سال ابتدایی رشد قرار دارند در نهایت رفتارهایی را که معرف اختلال طیف اتیسم است را از خود نشان داده اند از جمله
 رفتارهای تکراری اختلال در برقراری ارتباط و ارتباط چشمی و نقص در تعاملات اجتماعی.در مطالعه ای جدید مجددا موشها برای اثرات الودگی هوا و اختلال طیف اتیسم مورد بررسی قرار گرفتند و دریافتند که قرار گرفتن در معرض دود اگزوز می تواند باعث ایجاد تغییرات ظریف در ساختار قشر مغز و تغییرات بیوشیمیایی و ملوکولی در قشر مغز گردد درست همانند  انچیزی که در مغز افراد دارای اختلال طیف اتیسم اتفاق افتاده است.
دکتر لوسیو کاستا استاد محیط زیست و بهداشت حرفه ای دانشکده بهداشت درواشنگتون عنوان می کند که الودگی هوا اکنون به عنوان یک عامل مهم احتمالی برای اختلالات رشدی و عصبی شناخته می گردد.برای نمونه در یک پژوهش محققان کالیفرنیایی حدود 500 کودک را که نیمی از انها دارای اختلال طیف اتیسم و نیمی دیگر غیر اتیستیک بودند را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. تمامی مادران این کودکان ادرس محل سکونتشان در دوران بارداری و سال اول زندگی کودکشان را در اختیار پژوهشگران قرار دادند و پژوهشگران نیز میزان ترافیک ،انتشار گازهای گلخانه ای وسایل نقلیه و الگوهای وزش باد این محل سکونت ها را مورد بررسی قرار دادند .مشخص گردید که در حدود 25 درصد کودکانی که در معرض میزان بالای الاینده ها بودند بیشتر به اختلال طیف اتیسم مبتلا بوده اند. البته محققان این پژوهش نیز به مانند دیگر پژوهشگران الاینده ها را علت اصلی اختلال طیف اتیسم معرفی نمی کنند چراکه پژوهشها را در این زمینه بسیار کم می دانند و برای اثبات این فرضیه دلایل بیشتری را طلب می کنند.
برای اگاهی بیشتر در زمینه اختلال طیف اتیسم مطالعه مقاله اتیسم درdsm5  را پیشنهاد می کنیم

بیشتر بخوانید:  اختلال اتیسم(اوتیسم)شدیدیاسطح3
الودگی هوا در اصفهان و اوتیسم
اصفهان از شهرهای الوده ایران است که میزان شیوع اوتیسم در آن بالا است
دکتر هدر وولک استاد یار دانشگاه کالیفرنیای جنوبی می گویید اختلال طیف اتیسم اختلالی پیچیده است و علل شناخته شده و ناشناخته بسیاری در ان نقش دارند ولی بیشتر محققان گرایش دارند که علل اختلال طیف اتیسم را در ژنتیک جستوجو کنند و همین تفاوتهای ژنتیکی کودکان میتواند کودکی را نسبت به کودکی دیگر نسبت به الاینده ها حساس تر کند.به طور کل الودگی هوا نمی تواند نگرانی که در این چند دهه در مورد افزایش شیوع اختلال طیف اتیسم به وجود امده را توضیح دهد چراکه در امریکا میزان الاینده ها نسبت به 30 سال پیش تغییر چندانی نداشته است.اما باز هم الودگی های محیطی ازجمله الاینده های دیزلی یکی از
اصلی ترین متهمان اتیسم به شمار می ایند چراکه انها می توانند تاثیراتی ایجاد کنند که اکنون برای ما شناخته شده نیستند.اما در اینجا لازم به ذکر است که در کشور ما ایران این واقعیتی وارونه است به این صورت که در ایران الودگی ها بیشتر شده،وسایل نقلیه افزایش یافته اند و خودروهایی که فرسوده اند نیز هنوز در حال ایجاد الودگی اند، خودروهایی که شاید پدران ما با انها مسافرت می کرده اند هنوز هم در سطح شهرهای کوچک و بزرگ در حال رفت امد اند و حتی دیگر خودرو های ایرانی نیز به میزانی الودگی ایجاد می کنند که تعجب اور و شگفتی افرین انند.پس نمی توان گفت که در ایران که وخیم ترین وضعیت الودگی و تخریب محیط زیست را دارد و شاید رکورد دار آن نیز هست این الاینده ها در میزان رشد بالای اختلال طیف اتیسمنقش کمی داشته باشند.برای نمونه میتوان به امار اختلال اختلال طیف اتیسم در شهرهای صنعتی و بزرگ مانند اصفهان و تهران و اراک و اهواز و…. اشاره نمود. این امارها خود معرف تاثیر این الاینده ها بر روند رشد وحشتناک اختلال طیف اتیسم در کشورمان ایران اند.

الودگی هوا،جهش ژنتیکی و اختلال طیف اتیسم

تاثیر الاینده ها بر اختلال طیف اتیسم را برخی از برجسته ترین محققان تایید می کنند و برخی دیگر به ان با تردید نگاه می کنند. اما تاثیری که آلاینده ها بر اینده کودکان جهان دارد را نمی توان تنها از طریق مستقیم بررسی نمود چراکه این تاثیر دارای ابعاد دیگری نیز هست. یکی از این ابعاد رامی توان جهش نامید.پدیده ای که به وفور می توان در میان کودکان دارای اختلال طیف اتیسم و خانواده آنها مشاهده نمود.پروفسور کریستوفر سامرز از دانشگاه مک مستر در همیلتون کانادا عنوان نمود که بر اساس مطالعات میدانی در مورد قرار گرفتن در معرض هوای آلوده نزدیک کارخانه فولاد،این الودگی هوا می تواند باعث جهش موروثی در موشها می شود. محققان این پژوهش عنوان نمودند که این یافته احتمالا می تواند در سایر مهره داران و انسانها نیز صادق باشد و این میتواند نگرانی ها در مورد الاینده ها را مورد تایید قرار دهد.
موشهایی که در اطراف کارخانه فولاد زندگی می کردند دو برابر بیشتر از موشهای دیگر جهش ژنتیک از خود نشان داده اند و فرزندان انها نیز به همان میزان جهش را از خود نشان داده بودند.ظاهرا برخی از این جهشها در گامتها رخ داده و به نسل بعدی منتقل شده اند.در مطالعه ای مشابه دیگر جیم کوین متخصص محیط زیست در دانشگاه مک مستر نیز عنوان می کند که گله های شاه ماهی که در رودخانه های نزدیک کارخانه های فولادزندگی می کنند نسبت به شاه ماهی هایی که در دریاچه های بزرگ در روستاها زندگی می کنند دارای جهش ژنتیکی بیشتری هستند.کوین عنوان می کند که ماده ها به دلیل اینکه تخمکهایشان از زمان تولد با انها به دنیا می اید قرار گرفتن در معرض الاینده ها می تواند باعث تاثیر پایداری در انها گردد.تاثیر الودگی زمین بر زندگی انسان
هایدی لد فورد در مقاله ای عنوان می کند که الودگی هوا می تواند باعث جهش DNAدر اسپرم موشهایی گردد که در شهرهای صنعتی زندگی می کنند. در این پژوهش موشها در قفس هایی در منطقه ای در محاصره یک کارخانه فولاد و یک بزرگراه شلوغ در کانادا نگهداری شدند و این موشها در مقایسه با موشهایی که به طور یکسان از هوای تصفیه شده استفاده می نمودند68%بیشتر درDNAخود جهش نشان می دادند واین جهش موجب تغییری به نام متیلاسون DNA می گردد که می تواند در بیان(تجلی)ژن تاثیر بگذارد.برای اگاهی بیشتر در زمینه اختلال طیف اتیسم مطالعه مقاله خانه مناسب برای کودک دارای اتیسم چگونه است را پیشنهاد می کنیم.
سازمان بهداشت جهانی اعلام نموده است که در جهان هر سال 4میلیون دویست هزار نفر به دلیل الودگی هوا می میرند و این الودگی هوا در کشورهای چین و هند و بویژه در شهرهای پر جمعیت آنها باعث مرگ و میر کودکان حتی پیش از بلوغ می گردد.حتی در کشور استرالیا که به نسبت وضعیت خیلی بهتری از چین و هند دارد به دلیل استفاده از سوختهای فسیلی سالانه 3000مرگ و میر در اثر الودگی هوا ثبت گردیده که 3برابر تلفات جاده ای در این کشور است. پروفسور یومینگ گوو می گوید حتی قرار گرفتن در معرض مقادیر بسیار کمی از ذرات ریز می تواند به تولد زودرس،تاخیر در یادگیری و مشکلات جسمی می گردد از جمله بیماری قلبی.در کنار تمام الاینده های دیزلی الودگی داخلی دود سیگار و از ان بدتر قلیان را نیز اضافه کنید چراکه این دودها اکنون در تمام خانه ها وارد شده اند البته نه به زور بلکه متاسفانه با میل و دعوت. برای نمونه قلیان30 برابر بیشتر از سیگارCO تولید می کند. در کنار همین قلیان و یا در همان فضای داخلی کودک 8 ماهه ای ممکن است در حال بازی کردن باشد بی اطلاع از اینکه او هم در حال دریافت الاینده هایی است که بزرگسالان برای او مهیا نموده اند.
در پایان
جیمز کیوزاک مدیر موسسه خیریه اتیستیکا در انگلیس می گوید این تحقیقات نباید باعث نگرانی افرادی شود که به بچه دار شدن فکر می کنند.او عنوان می کند که علت اختلال طیف اتیسم ژنتیک است اما الودگی می تواند احتمال ابتلا به اختلال طیف اتیسم را افزایش دهد بخصوص خانواده هایی که در معرض اکسید نیتریک قرار دارند.کوین مک کانوی استاد برجسته امار کاربردی عنوان می کند که این پژوهشها بسیار دقیق صورت گرفته است اما تفسیر نتایج این پژوهشها دشوار است.او می گوید که در این پژوهشها عنوان می گردد”الودگی هوا و الاینده ها می تواند منجر به اختلال طیف اتیسم گردد” شاید بله شاید هم خیر!اما این مطالعات دریچه های تازه ای را در زمینه علل اتیسم به روی ما باز می کند”.پاگالان نیز می گوید به خاطر اینکه اختلال طیف اتیسم درمان قطعی ندارد بهترین درمان برای ان پیشگیری است که همین پیشگیری نیز بسیار مبهم و دشوار است و نیاز به پژوهشهای فراوانی دارد.اما بایستی تمامی عوامل خطر بررسی گردد و به همگان اطلاع داده شود.در پایان نیز به این واقعیت تلخ اشاره می کنم که بسیار غم انگیز است اگر آنچه که به دست خود ساخته ایم گریبان گیر کودکانمان گردد.
4.3/5 - (7 امتیاز)
اشتراک گذاری محتوا
مهدی فولادگر

مهدی فولادگر

مدت زیادیست که با کودکان اتیسم آشنا هستم اما هنوز احساس می کنم باید انها را بهتر بشناسم. البته نه علائم و رفتار های آنها را، بلکه خوبی و پاکی شان را. اموری که امروزه همه با آنها غریبه ایم.

مطالب مرتبط

تنها راه غلبه بر اختلال اتیسم دانش و آگاهی از این اختلال است!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیا نیاز به مشاوره تخصصی در حوزه اتیسم دارید؟