اتیسم(اوتیسم)وهرزه خواری یا پیکا

چکیده:
کودکان اُتیستیک طیف گسترده ای از رفتار ها را از خود نشان میدهند برخی از این رفتار ها برای ما جذابند و برخی دیگرمخرب و خطرناک،مانند هرزه خواری یا پیکاویا فرار از منزل و محیط های کنترل شده.

هرزه خواری یا پیکا در مبتلایان به اختلال اتیسم(اوتیسم)

اینکه چرا این رفتار ها رخ می دهند یا چگونه باید آنها را درمان نمود امری چالش برانگیز و دشوار است.
در ادامه برای مقابله و درمان رفتار چالش برانگیز
هرزه خواری(پیکا) اطلاعاتی ارائه می گردد که شامل موارد زیر است:

  • مشاهده و شیوع هرزه خواری(پیکا)
  • چه چیزی درمان این اختلال را به این شکل دشوار نموده
  • درمان
  • نکاتی برای والدین که برنامه درمانی را چگونه آغاز کنند.برای دانستن همه چیز درباره اوتیسم مطالعه مقاله اوتیسم چیست؟انواع،علت ها و درمانها را پیشنهاد می کنیم​.​

کودکان مبتلا به اتیسم هرزه خواری(پیکا) را برای انواع مواد غیر خوراکی مانند خاک رس ،گل،رنگ،مواد شوینده و یا بهداشتی،مو و…..از خود نشان می دهند.این رفتار ها در بین کودکان مبتلا به اتیسم و کودکانی که دچار ناتوانی های رشدی هستند عمومیت بیشتری دارد.ولی به هر حال شیوع این اختلال در این طیف ناشناخته و کمتر گزارش گردیده است(بکر2008). بررسی های ماتسون و همکارانش  در سال 2013حاکی از شیوع 4 تا 26 درصدی این اختلال در کل است. همچنین مشخص گردیده است که این اختلال را عموما بایستی در سنین بالاتر از 2 سال پیگیری نمود.

چه چیزی پیکا یا هرزه خواری را برای مبتلایان به اتیسم چالش برانگیز ساخته است؟

خوردن مواد غیر خوراکی می تواند اثرات جدی بدی بر بدن  داشته باشد و در بدترین حالت ممکن است فرد مبتلا به عمل جراحی نیاز پیدا کند و یا در شرایط جدی تر موجب مرگ فرد مبتلا گردد(بل و استین 1992).با این وجود تحقیقات بسیار کمی در خصوص درمان در طیف اتیسم به نسبت رفتار هایی مانند خود آزاری و یا پرخاشگری صورت گرفته است(ماتسون و همکاران2011).تحقیقات ماتسون و همکاران وی در سال 2013 نشان دهنده این مهم اند که موثر ترین و بهترین را درمان برای این رفتار چالش برانگیز در طیف اتیسم روش درمانی ABA می باشد.ممکن است تعجب کنید که رویکرد ABA چگونه می تواند در درمان این اختلال موثر باشد؟برای دریافت اگاهی بیشتر در زمینه اختلال اتیسم مطالعه مقاله درباره اختلال طیف اتیسم بیشتر بدانیم را به شما پیشنهاد می کنیم.

بیشتر بخوانید:  اتیسم(اوتیسم)در DSM-5

چرا ای بی ای(ABA)

ABA فرایندی است که متخصصین علوم رفتار و روانشناسی از ان جهت برطرف نمودن و مقابله با مشکلات رفتاری کودکان استفاده می کنند.”اصولی از راهنمای رفتاری مداخلات و به اصطلاح درایوهایی از اطلاعات جهت تصمیم گیری درست ومناسب برای هرفرد” .این بدین معنی است که راهکارهای زیادی برای رسیدن به یک نتیجه مشخص وجود دارد.تحقیقات و نوشته ها در مورد مداخلات موثر بر هرزه خواری(پیکا) بیان کننده این مطلب است که تصحیح و تذکر فراوان و بیش از حد،تقویت مثبت و غنی سازی محیط وترکیبی از این موارد موجب تغییرات مثبت در زندگی افراد مبتلا به هرزه خواری(پیکا) است.و این خبر بسیار خوبی است ولی خبر بد این است که ترکیب کدامیک از راهکارهای گفته شده می تواند اثر بخشی بیشتر و طولانی مدت تری داشته باشد و کمتر برگشت پذیر باشد؟نکته دیگر در کودکان مبتلا به اتیسم این است که این هرزه خواری(پیکا) آنها ریشه چندانی در مشکلات اجتماعی ندارد و آنها این کار را برای جلوگیری از کاری یا بدست آوردن چیزی انجام نمی دهند(ماتسون و بامبر 1999).رایج ترین نظریه برای این کودکان،تحریک حسی بیشتر به واسطه هرچیز است (اختلال پردازش حسی)به خصوص غیر خوراکی(طعم هایی متفاوت و تجربه نشده که می تواند درونداد حسی شدیدی برای کودک مبتلا به اتیسم مهیا کند مانند صابون)(هانلی ،ایواتا و مک کورد،2003) برای مثال خوردن یک بستنی خنک در یک روز گرم تابستانی می تواند نشاط آور باشد و بسیار سخت است در ماه مرداد درمقابل آن مقاومت کنید.این امر مجموعه ای از حسهای خوب و فرح بخش را برایتان مهیا می کند. در کودک اتیستیکی نیز که از هرزه خواری(پیکا) رنج می برد هم این امر صادق است.

درمان

اکنون که به یک شناخت مشترک در مورد هرزه خواری(پیکا) دست پیدا کردیم و دلیل دشوار بودن این مسیر برایمان مشخص گردید ،می خواهیم به دنبال انچه قرار است اتفاق بیفتد برویم.اولین گام برای شناسایی یک درمان موثر برای هرگونه رفتار نگران کننده، شناسایی و تعریف آن رفتار است.با وجودی که فرضیه اصلی در مورد علت هرزه خواری(پیکا) کودکان مبتلا به اتیسم ورودی های حسی است ولی نباید آن را برای همه صادق بدانیم.در اینجا بهتر است چند گزینه درمانی که در پژوهشهای مختلف مطرح گردیده اند را بررسی کنیم:

  • غنی سازی محیط زندگی:این استراتژی به این صورت است که محیط زندگی کودک مبتلا به اتیسم خود را به گونه ای تغییر دهید که از بروز رفتار هرزه خواری(پیکا) در وی جلوگیری کند.نمونه ای از این تغییرات عبارتند ازچینش دوباره روال روزانه زندگی،اضافه کردن زمانی برای بازی یا افزایش ان و یا انجام فعالیتهایی سرگرم کننده و مفرح در زمانی که هرزه خواری(پیکا) احتمال کمتری دارد، واقع گردد و اضافه نمودن مواد خوراکی به محیط زندگی کودک و حذف ایتمها و مواد غیر خوراکی  که ممکن است در دسترس کودک اتیستیک باشد(پیازا و همکاران، 1998).
  • تقویت: پاداش دادن به کودک در فواصل زمانی مشخص در زمانی که او با هرزه خواری(پیکا) درگیر نیست و یا اینکه اورا در زمانی که به هر کار مثبت دیگری که به هرزه خواری مربوط نیست، از طریق دادن پاداش تقویت کنید و از این راه اقدام به کاهش رفتار و زمان هرزه خواری کنید. رفتار های جایگزین احتمالی را در اختیار او قرار دهید و وی را درگیر با انها کنید. این رفتار ها می تواند کودک تان را از هرزه خواری(پیکا) دور کند. به عنوان مثال در زمانی که کودک مبتلا به اتیسم با دست خود مشغول  بازی با یک اسباب بازی است به صورت فیزیکی نیز نمی تواند به رفتارهای هرزه خوارانه بپردازد و شما از این طریق وی را از این رفتار دور نموده اید و از طرفی نیز می تواند این رفتار ناسازگار با هرزه خواری(پیکا) را با دادن پاداش یا تقویت کننده ای مانند توجه و یا نوازش تقویت کنید(به مقاله تکنیک های رفتار درمانی برای کودکان مبتلا به اتیسم نگاه کنید)(پتشر و همکاران ،2009).برای اگاهی بیشتر در زمینه اختلال طیف اتیسم مطالعه مقاله درمان اختلال طیف اتیسم و تاریخچه انرا پیشنهاد می کنیم.
بیشتر بخوانید:  نظریه های اتیسم:همدلی – سیستم سازی

چند نکته برای والدین

  • با توجه به خطر ناک بودن این اختلال و اینکه این اختلال ممکن است کودک شما را هر لحظه به مرگ نزدیک تر کند،از یک تیم متخصص استفاده کنید تا بتوانید بر این مشکل چیره شوید.این تیم بایستی شامل افرادی باشد که کاملا به تحلیل رفتار مسلط  باشند.از افراد غیر متخصصی که اطلاعات سطحی در مورد این اختلال دارند دوری کنید زیرا این افراد ممکن است با نظریه و راهکارهای غلط خود وضعیت کودکتان را بدتر کنند.
  • در حالی که تیم متخصصین در حال کاربر روی استراتژی های پیشگیری هرزه خواری(پیکا) کودکتان هستند شما نیز شروع به حذف اقلام غیر خوراکی از محیط زندگی کودکتان کنید ولی به یاد داشته باشید که این یک راهکار موقت است نه همیشگی.
  • در فرایند درمان این اختلال همیشه برای رصد نمودن رفتار های کودکتان هوشیار باشید.در غیر اینصورت ممکن است تنها در فرایند درمان رفتاری غلط جایگزین رفتار غلط دیگر گردد.
  • در مواقعی که هرزه خواری(پیکا) توسط کودک برای به دست اوردن توجه دیگران اتفاق می افتد با رعایت نکات ایمنی و سلامت کودکتان تلاش کنید کمترین واکنش را به وی نشان دهید تا با توجه افراطی خود این رفتار را در او نهادینه نکنید.
  • به احتمال فراوان متخصصین علاوه بر استفاده از رویکردABA برای کودک اتیستیک شما از رویکرد های حسی نیز استفاده می کنند .سعی کنید با انها نهایت همکاری را داشته باشید و در صورت امکان این راهکار را شما نیز انجام دهید. یکی از این راهکارها میتواند ماساژ دهانی واستفاده از طعمهای تند و شدید برای بر طرف نمودن طلب تحریک حسی کودک مبتلا به اتیسم باشد.
  • لازم به ذکر است مطالب گفته شده در این مقاله در ارتباط با هرزه خواری در کودکان اُتیستیک بوده و در مورد کودکان غیر اتیستیک از راهکارهای دیگری نیز میتوان استفاده نمود. هرچند علت یابی این اختلال در کودکان خود هدایت کننده متخصصان در ارائه راهکار درمانی است.
5/5 - (1 امتیاز)
اشتراک گذاری محتوا
دکتر مهدی فولادگر

دکتر مهدی فولادگر

مدت زیادیست که با کودکان اتیسم آشنا هستم اما هنوز احساس می کنم باید انها را بهتر بشناسم. البته نه علائم و رفتار های آنها را، بلکه خوبی و پاکی شان را. اموری که امروزه همه با آنها غریبه ایم.

مطالب مرتبط

تنها راه غلبه بر اختلال اتیسم دانش و آگاهی از این اختلال است!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیا نیاز به مشاوره تخصصی در حوزه اتیسم دارید؟