رفتارهای تکراری وکلیشه ای دراختلال طیف اتیسم(اوتیسم)

چکیده:
رفتار های تکراری یا حرکتهای کلیشه ای یکی از نشانه های اختلال طیف اتیسم(اوتیسم)است که شامل کلیشه تکان دادن دست،تکان خوردن ها و صداهای تکراری است.برخی رفتار ها مانند کوبیدن به سر،کوبیدن سر و ضربه زدن به خود میتواند برای این کودکان زیان بخش باشدو اینها رفتارهایی هستند که در برنامه های درمانی تلاش میگردد از انها جلوگیری شود.با این حال مطالعات و گزارش های حسی نشان میدهد که رفتار ها یا حرکتهای تکراری ممکن است به افراد در خود ارامی کمک کننده باشدودر برخی موارد درمانهایی که این رفتار ها را مهار می کند میتواند اسیب بیشتری به همراه داشته باشد تا خود رفتار تکراری.

رفتار و حرکتهای تکراری و کلیشه ای چیستند؟

بر اساس مقاله منتشر شده در Journal of Child Psychiatry and Psychology  کودکانی که در سال اول تولدشان رفتار های تکان دادن دست و یا چرخاندن اسباب بازی ها را از خود نشان می دهند چهار برابر خطر ابتلا به اختلال طیف اتیسم(اوتیسم)در انها بیشتر است. این گزارش همانند آنچه در  dsm5مطرح گردیده بر این باور است که رفتار های تکراری ممکن است در بین نشانه های تشخیص اختلال اتیسممورد توجه باشد. محققین این مطالعه همچنین مطرح می کند که رفتار های تکراری در میان خواهران یا برادران کودکان مبتلا به اتیسممی تواند یکی از نشانه های تشخیص اختلال اتیسمدر این کودکان نیز باشد چراکه اگر این حرکتهای تکراری در آنها مشاهده گردد 3برابر بیشتر احتمال دارد که وی نیز اتیستیک تشخیص داده شود در غیر اینصورت این خواهران و برادران که به انها sibs نیز گفته می شود تنها 20 درصد احتمال دارد در آینده مبتلا به اتیسم گردند. در این مطالعه همچنین مطرح می گردد که می توان رفتار های تکراری را از 12 ماهگی در این کودکان مشاهده و بررسی نمود. جوزف پیون استاد روانپزشکی دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل می گوید که “این رفتار ها در سال اول زندگی کودک مبتلا به اتیسم به طور حتم وجود دارند اما برای ما در یک مقطع مشخص اشکار می گردند.برای دانستن همه چیز درباره اوتیسم مطالعه مقاله اوتیسم چیست؟انواع،علت ها و درمانها را پیشنهاد می کنیم.

بررسی رفتار تکراری

امروزه بررسی نقایص زودرس اجتماعی در کودکان مشکوک به اتیسم بیشتر توجه متخصصان را به خود معطوف داشته فارغ از اینکه رفتار های تکراری کودکان که اکثرا نادیده گرفته می شود نیز میتواند یکی از پرچم های قرمز در تشخیص اختلال اتیسم باشد و این مهم را هم بایستی مورد توجه قرار دادکه تشخیص رفتار های تکراری می تواند برای والدین بسیار اسان تر از رفتار های ارتباطی در زمینه اختلال طیف اتیسمباشد.در یک پژوهش جدید محققان درباره چگونگی رفتار های تکراری در 37 کودک مبتلا به طیف اتیسم و 37 کودک تنها دچار ناتوانی هوش بودند، بررسی نمودند که همگی 5 تا 18 سال سن داشتند.پژوهش گران برای هر یک از این کودکان از Motivation Assessment Scale Revised  استفاده گردید که نشان می داد آیا رفتارهای تکراری تلاشی برای کاهش حساسیت  یا اضطراب حسی  است یا راهی است برای جلب توجه یا بدست اوردن درخواست ها یا تلاشی است برای فرار از یک موقعیت؟برای نمونه برخی از ایتم های این مقیاس به این شکل است :

  • آیا رفتارزمانی رخ می دهد که فرد در انتظار فعالیتی تازه است ؟
  • آیا رفتار زمانی رخ می دهد که شما اسباب بازی محبوب یا غذا را از دسترس او دور می کنید و یا اورا از فعالیتی محروم می کنید؟

پژوهشگران این مقیاس 279 سوالی را دریک دوره شش هفته ای و در مکانها و زمینه های متفاوت مانند زمین بازی و یا اتاق کودک و… تکمیل می کنند . حتی در این مقیاس در نظر گرفته می شود که آیا فعالیت توسط پژوهشگر به کودک توصیه می گردد یا اینکه خود کودک ازادانه به فعالیت می پردازد و از فعالیتی به فعالیت دیگر می رود.در هر دو گروه رفتار های تکراری با احتمال زیاد در زمانی که آزادانه فعالیت می کنند و در تلاش برای توجه اند بیشتر بود.در افراد مبتلا به طیف اتیسم بیشتررفتار های تکراری ناشی از تمایل فرد به گذار از فعالیتی به فعالیت دیگر است و به گفته پژوهشگران این مطالعه این نشان می دهد که دوره های گذار برای کودکان اتیستیک استرس زا هستند و در امر اموزش انها بایستی به امر فرایند و جریان فعالیتها و بازی ها بیشتر توجه نمود.

بیشتر بخوانید:  چرا کودکان دارای اختلال طیف اتیسم(اوتیسم)متفاوت بازی می کنند؟

ordibehesht autism center
در یک پژوهش دیگر محققان رفتار های تکراری 190 کودک sibs را با 60 کودک در گروه کنترل در 12 تا 24 ماهگی مورد مقایسه و بررسی قرار دادند و در ان از Repetitive Behavior Scale-Revised (RBS-R) جهت بررسی ویژگی ها و
علائم نخستین اختلال اتیسمدر کودکان نوپا استفاده نمودند که در ان رفتار های حرکتی ساده مانند چرخاندن اشیاء با انگشتان و تا اصرار بر قرار گرفتن دسته یک لیوان در زاویه ای مشخص در زمان سرو غذا مورد بررسی قرار می گیرد.در این پژوهش کودکان مبتلا به اتیسمدر حدود 6 رفتار تکراری وکودکان که غیر اتیستیک یک یا دو رفتار تکراری از خود نشان دادند.

حقایقی درباره اتیسم و رفتارهای تکراری و کلیشه ای

بیش از 40 در صد از کودکان دارای اوتیسم  با انواع رفتار های تکراری و کلیشه ای درگیر اند و پسران بیشتر.این افزایش فراوانی و مدت زمان وقوع چنین رفتاری می تواند عملکرد روزانه فرد دارای اوتیسم را مختل می کند.این حرکات کلیشه ای می تواند کودک را انگشت نما نموده و مانع فرصتهای معاشرت کودک با دیگران گردد. رفتار های تکراری منحصر به کودکان دارای اوتیسم نیست و در اختلالاتی چون سندروم تورت و اختلال وسواس فکری نیز مشاهده می گردد.رفتار های تکراری به چهار زیر گروه تقسیم می گردند:

  1. حرکتهای تکراری یا کلیشه ای
  2. روتین های غیر عملکردی یا ریچوال ها
  3. مشغول شدن با قسمتهایی از اشیاء
  4. مشغول شدن با علایق محدود

کودکان دارای اوتیسم انواع متنوع تری از رفتار های تکراری و کلیشه ای را به نسبت سایر اختلالات رشدی نشان می دهند.کودکان دارای اوتیسم حرکتهای تکراری و کلیشه ای را در دستها و بازو ها بیشتر نشان می دهند.رفتار های تکراری به دلیل حالات درونی مانند استرس اضطراب،کسالت، یا هیجان ممکن است فراوانی بیشتری داشته باشد.همچنین رفتارهای تکراری در کودکان دارای معلولیت ذهنی که دارای اوتیسم نیز هستند بیشتر از کودکان دارای عملکرد بالای اوتیسم دیده می گردد.در کودکان دارای اوتیسم و معلولیت ذهنی تحریک حسی در اثر محرکات بویایی ،لمسی و نوری قوی می تواند منجر به حرکات تکراری گردد.

تفاوت رفتار تکراری در کودک مبتلا به اتیسم و کودک غیر اتیستیک

حرکت تکراری چرخشی در کودک دارای اوتیسم

رفتار در یک کودک غیر اتیستیک در نوپایی به این شکل است می چرخد ،می خندد و به مادرش نگاه می کند ولی یک کودک مبتلا به اتیسم می چرخد و می چرخد بدون بُعد اجتماعی که در کودکان غیر اتیستیک وجود دارد.ویا اینکه کودک غیر اتیستیک اسباب بازی خود را تکان می دهد و به دنبال پیامد است مانند صدا نور و یا حرکت اما کودک مبتلا به اتیسم اسباب بازی خود را بدون توجه به پیامد آن مورد یک کاربرد ثابت قرار می دهد.کودک غیر اتیستیک فرا می گیرد که میتواند با دستکاری و تغییر این اسباب بازی پیامد های متفاوتی را تجربه کند اما کودک اتیستیک همچنان اسباب بازی را تکان می دهد و تکان می دهد بدون اینکه به پیامد ان توجه داشته باشد و یا اینکه به دنبال پیامد آن باشد.کودک اتیستیک این رفتار با اسباب بازی را تکرار و تکرار می کند و به دنبال روال های ثابت و خارج از تغییر اما تکرار شونده است او ممکن است همان عملکردی را که با یک تسبیح دارد با یک ماشین و یا با یک اسباب بازی صوت ساز نیز انجام دهد.( خوانندگان گرامی به این نکته مهم توجه داشته باشند که تنها یک متخصص اتیسم می تواند در این زمینه به انها کمک کند و نمی توان رفتار های کودکان را بدون داشتن صلاحیت علمی در این زمینه مورد تفسیر قرار داد) اما وندی استون پروفسور روانشناسی دانشگاه واشنگتن در سیاتل می گوید “ما نمی توانیم به صورت قطع  بگوییم که رفتار های تکراری میتواند در تشخیص اختلال اتیسم در اینده کودک موثر باشد” .

رفتارهای تکراری رفتارهایی هستند که به طور معمول می توان در افراد غیر اتیستیک نیز مشاهده نمود و وجه تمایز میان این گونه رفتارها در افراد مبتلا به اتیسم و غیر اتیستیک نوع ،کمیت و واضح بودن رفتار است. برای مثال ممکن است یک کودک غیر اتیستیک مداد سیاه خود را تکان دهد و یک فرد اتیستیک هم همینطور. به طور قطع می توان تفاوتهایی در میان رفتار این دو فرد مشاهده کنیم هم از لحاظ نوع رفتار که رفتاری هیجانی یا اضطرابی و یا آرامنده است و هم از لحاظ کمیت که در فرد غیر اتیستیک قطع شونده است و در فرد اتیستیک ادامه دار حتی برای ساعتها و از لحاظ واضح بودن رفتار که می توان از نحوه رفتار یک فرد، وضوح و عدم وضوح را متوجه شد .

بیشتر بخوانید:  اختلال و بیماری هایی که ممکن است با اختلال طیف اتیسم(اوتیسم) همراه باشد و راهکارهای درمان آنها

رفتارهای تکراری و کلیشه ای در DSM5

یافته های جدید در مورد اهمیت رفتارهای تکراری اصلاحیه هایی پیشنهادی برای اتیسم درdsm5  به همراه داشت به صورتی که اتیسمرا داری دو ملاک کلی A و Bنمود در dsm4برای تشخیص اتیسم تاکیدی به این شکل بر رفتارهای تکراری و محدود نبود اما در dsm5 این رفتارها یکی از دو حوزه اصلی مورد نیاز برای تشخیص اختلال طیف اتیسم است.
متن موجود در dsm5 در مورد رفتار های تکراری و کلیشه ای در اختلال طیف اتیسمبه این شرح است:
B.    الگوهاي علايق، فعاليتها و رفتارهاي تكراري و محدود؛همچنين مشاهده شدن دو مورد از موارد زيركه اخيراً يا قبلا اتفاق افتاده باشد.

  1. فعاليتهاي حركتي تكراري و كليشه اي،استفاده کلیشه ای و غیر معمول از اشياء يا گفتار(حركت هاي ساده كليشه اي،به خط كردن اسباب بازي ها و حركتهاي پروانه اي،اكولاليا و تعابير شخصي.(
  2. پافشاري بر يكنواختي،پيروي بدون انعطاف از امور روزانه يا الگوها يا رفتار هاي کلامی يا غير کلامی تشريفاتي(براي مثال پريشاني شديد در اثر كوچكترين تغيير، مشكلات با تغييرات،الگوهاي فكري جامد،مراودات تشريفاتي،نياز به حفظ خط سيري ثابت در امور روزانه و يا خوردن يك غذا هر روز.)
  3. محدوديت فراوان در اثر علايق ثابت كه در شدت يا مركز توجه بودن غير عادي هستند.(براي مثال وابستگي  و تمايلات شديد به اشياء غير معمول،علايق افراطي محدود يا ثابت(.
  4. بيش واكنشي  یا کم واکنشی به درون داد حسي يا علايق غير معمول در جنبه هاي حسي در محيط(نشان دادن بي تفاوتي به درد يا فشار،پاسخهاي مغاير به صداها يا نسوج خاص و يا پاسخ افراطي به بوها يا لمس شدن،شيفتگي ديداري به نورها يا حركت(

رفتار های تکراری و بی هدف در مواردی میتواند نشانه اتیسم باشد در واقع بسیاری ازوالدین وقتی فرزند انشان را به طور مداوم  مشغول با اسباب بازی ها ،اشیا ،در کابینت ،یا کشو ها  می بینند، نگران اختلال اتیسم در انها می گردند.این رفتار های تکراری می تواند کلامی یا غیر کلامی و یا همان خواهی و یکسان طلبی باشد اغلب این رفتار می تواند بی خطر باشد وابزاری است برای ارامش دادن به خود.همانطور که از فرمول بندی های dsm5 مشخص است داشتن یک عادت (مانند ترجیح دادن یک برنامه خاص یا خوردن غذاهای خاص)نمی تواند خیلی بیانگر اختلال اتیسم باشد ولی اگر رفتار ها شدید باشند و نشانه یک تمرکز غیر طبیعی و تغییر در ان رفتار ها و یا زمینه ها موجب اضطراب شدید گردد می تواند نشانه ای از اتیسم باشد.

انواع رفتار های تکراری و کلیشه ای در کودک دارای اتیسم

نمونه ای از حرکات تکراری کودک دارای اوتیسم

رفتار های تکراری در افراد مبتلا به اتیسم دو دسته اند رفتار های تکراری سطح پایین که شامل فعالیت های حرکتی می شود مانند تکان دادن دست ها یا دستکاری اشیاء و رفتار های تکراری سطح بالا که بیشتر ماهیت شناختی دارند و شامل رفتار های آیینی، اصرار بر یکنواختی و…می گردد. رفتار های تکراری حرکتی را میتوان بیشتر مد نظر قرار داد و به انها توجه نمود زیرا این نوع رفتار ها است که دیده می شود و غیر قابل انکار و توضیح اند تا رفتار های تکراری کلامی مانند تکرار یک داستان در مورد کدو قلقله زن. این رفتار های تکراری در افراد مبتلا به اتیسم به عنوان stim نیز شناخته می گردد و این محرک سازی در کودک اتیستیک راهی است برای ارمیدگی و کاهش اضطراب به خصوص زمانی که حواس کودک درگیر با عواملی فیزیکی چون نور صدا و بوها است.الگوهای گفتاری تکراری هم یکی دیگر از ویژگی های کودک مبتلا به اتیسم است. دراین الگو ممکن است واژه ها تکرار شوند که به آن اکولالیا گفته می شود و یا ممکن است کلمه ها و یا گفتار هایی که قبلا شنیده شده اند پس از یک تاخیر چند دقیقه ای یا چند ساعتی یا حتی چند هفته ای دوباره تکرار شوند که به ان delayed echolalia گفته می شود. اشکال دیگر رفتار تکراری در اتیسم وسواس و تمرکز بر روی یک قسمتی از یک شی مانند چرخاندن چرخهای یک ماشین به طور تکراری یا به خط کردن اشیاء است.
Steward که تحقیقات بسیاری در زمینه رفتار های تکرای افراد مبتلا به اتیسم داشته است و مقالات متعددی نیز در این زمینه تا کنون ارائه داده است، به درستی بیان می کند که به جای مداخلات غیر ضروری در مورد جلوگیری کردن از رفتار های تکراری افراد اتیستیک زمینه های اضطرابی انها را کاهش دهید. هرگونه تلاش برای کاهش این رفتار ها را با رفتار های جایگزین برای برقراری ارتباط درست احساسی جابجا کنید.برای کودکان مبتلا به سیستم عصبی غیر قابل تحریک رفتار های تکراری ممکن است موجب تحریک سیستم عصبی و آزاد شدن بتا اندروفین ها گردد.این امر موجب می گردد که فرد کنترل بهتری بر محیط اطراف خود داشته باشد و این برای او تسکین دهنده است.

خلاصه ای از انواع رفتارهای تکراری و کلیشه ای:
در صورت-
حرکتهای زبان، لبها و شکلک ها،باز کردن دهان،کشیدن دهان،لیسیدن،مکیدن،صدای های دهانی و مکیدن اشیاء.
درسر و گردن-کج کردن سر،تکان دادن و چرخاندن سر،کودبیدن سر،کشیدن گردن،دندان قروچه،کشیدن مو،جنباندن زبان
دربالاتنه-تکان خوردن و یا چرخاندن بالاتنه
درشانه ها- خمیده کردن پشت.بالا انداختن شانه ها و یا تکان دادن هر شانه به صورت ریتمیک.
دربازو ها و رانها-حرکت بال زدن بازو ها ,حرکتهای تکراری دوطرفه شامل بازوها،دستها در کنار قفسه سینه،کوبیدن پاها،نوک پنجه  یا روی پاشنه راه رفتن
در دستها و انگشتان-حرکتهای پروانه ای دست و بال بال زدن.حرکتهای شبیه شعبده بازی با انگشتهای دست،ضربه زدن تکان دادن،حرکتهای موجی،کوبیدن دو کف دست به هم،نزدیک کردن و دور کردن دستها از هم،چرخاندن دستها به حالت رقص،مکیدن انگشت شست،اشاره،پرتاب کردن دستها به جلودر مقابل صورت،کشیدن پوست بدن،نیشگون گرفتن به پوست پشت دست.
در دستهاو انگشتان با اشیاء-تکان دادن کوبیدن،پرت کردن و غلطاندن اشیاء.ضربه زدن با مداد یا خودکار به اشیاء دیگر،لمس کردن،مالیدن اشیاء بادست.مرتب کردن اسباب بازی ها طبق الگویی مشخص،دستکاری کردن اشیاء
در راه رفتن-قدم زدن،جهیدن،دویدن،پریدن،چرخیدن
در خود هدایتی- پوشاندن و گرفتن گوشها،به دهان بردن اشیاءبوکردن ها،مالیدن چشمها،رفتار های خود تحریکی،رفتار های خود اسیبی.
در دیداری-رفتارهای غیر عادی دیداری مانندحرکت دادن انگشتان در کنار صورت و گوشه چشمها،بسته نگه داشتن چشمها،چپ یا لوچ کردن چشمها.
در صوتی و گفتاری-صدا سازی،زمزمه کردن،تلق تلق کردن با زبان،تکرار کردن کلمات و جملات و گفته ها یا پرسشها.

بیشتر بخوانید:  درباره اختلال طیف اتیسم(اوتیسم)بیشتر بدانیم

پیش زمینه رفتار های تکراری درطیف اتیسم(اوتیسم)

رفتار های تکراری ممکن است در کودکان نوپا مشاهده گردد و همچنین در کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم. اما تحقیقات عنوان می کند که رفتارهای تکراری در کودکان مبتلا به اتیسم شایع تر و شدیدتر است.رفتار های تکراری کودکان اتیستیک می تواند یکی از معضلات خانواده ها در امر تحصیل و یادگیری باشد و یکی از دلایل استرس خانواده.بر اساس یک پژوهش والدین گزارش می کنند که رفتار های تکراری کودکشان یکی از سخت ترین جنبه های اختلال اتیسم است که روزانه انها با آن درگیر اند.
گرچه اصرار بر یکنواختی و این همانی یکی از نشانه های اتیسم است که پیشگامانی چون کانر و اسپرگرنیز به اشاره داشته اند پژوهشگران و متخصصان قرن بیستم بیشتر به نقایص ارتباطی واجتماعی این اختلال پرداخته اند.به همین خاطر دانش روانشناختی در این زمینه بسیار کم است. اعتقاد بر این است که رفتار های تکراری اضطراب را کاهش می دهد.اما در همین زمینه هم اطلاعات کمی وجود دارد که موید آن باشد . پژوهشهای نوین نشان می دهد که در اتیسم سیستم های پاداش
مغز ممکن است به وسیله برخی رفتار های تکراری و متمرکز بر علایق در هسته آکومبنس و استریاتوم یا جسم مخطط و دیگر مناطق که درگیر در پاداش هستند بیش فعال شده و به طبع آن به واسطه محرک های اجتماعی کمتر فعال شده اند.محققان مدتها است در حال بررسی ارتباط رفتار های تکراری حرکتی مانند تکان دادن دستها با عملکرد شناختی پایین اند و همچنین رفتار های محدود شده نظیر تمرکز شدید بر یک جسم یا علایق خاص را با توانایی زبانی و شناختی مرتبط می دانند.
در میان متخصصان صاحب نظر در زمینه اتیسم این فرضیه در حال بررسی است که ایا رفتار های تکراری آنچیزی است که صرفا در افراد اتیستیک مشاهده می گردد؟شواهدی وجود دارد که ممکن است مردان بیشتر از زنان به این رفتار مبتلا باشند اما این شواهد همانند تفاوتهای جنسیتی در اتیسم نیازمند تحقیقات بیشتر است.بررسی رفتار های تکراری در سالهای اولیه کودکی میتواند کمی دشوار باشد چراکه حرکات تکراری و رفتار های خاص با اسباب بازی ها و یا صداهای خاص و تکرار کلمات مشابه می تواند بخشی از رشد عادی در دوران کودکی باشد و یا حتی می تواند در فرایند رشد حیاتی نیز باشند. تکان دادن دستها در زمان هیجان و شادی می تواند در کودکان دارای فرایند رشد عادی نیز مشاهده گردد و حتی ممکن است در مواردی نادرتا 5 سالگی نیز ادامه داشته باشد.اما این گونه رفتار ها در افراد غیر اتیستیک به سرعت کاهش می یابند و کمیت و کیفیت محدودی دارند.رفتار های تکراری در کودکان اتیستیک منجر به این می گردد که دیگر کودکان انها را به خاطر رفتار های کلیشه ای شان مسخره کنند و از او دوری گزینند و این امر موجب انزوای بیشتر فرد اتیستیک می گردد.
در برخی مواقع ممکن است رفتار های تکراری کودک مبتلا به اتیسم با تیک های سندروم تورت اشتباه گرفته شود. اما تیک های مربوط به سندروم تورت معمولا در سن شش یا هفت سالگی شروع می گردند در حالی که حرکات تکراری کودکان مبتلا به اتیسم از قبل از دو سالگی خود را نشان می دهند.
موسسه ملی سلامت روان (NIMH) عنوان می کند که رفتار های تکراری و اختلال وسواس اجباری(OCD) و اختلال اتیسم می تواند به هم مرتبط باشند و تحقیقات نشان می دهد که بعضی دارو ها مانند کلومیفامین  به کاهش رفتار های در کودکان مبتلا به OCD و کودکان مبتلا به اتیسم می تواند کمک کننده باشد البته این دارو می تواند موجب عصبی شدن کودک نیزگردد.در تحقیقات مشخص شده است که رفتار های تکراری در افراد مبتلا به اختلالات طیف اتیسم می تواند با اختلال پردازش حسی، کاهش مهارتهای رفتاری،کاهش انعطاف پذیری و اضطراب مرتبط باشد ولی با افزایش سن در کودکان اتیستیک کاهش می یابد.

بیشتر بخوانید:  اتیسم(اوتیسم)و درمان نوک پنجه راه رفتن
ordibehesht autism center

دلایلی که ممکن است پشت هر رفتار تکراری فرد مبتلا به اتیسم باشد:

  1. تلاش برای کاهش ورودی حسی ،مثلا تمرکز بر روی یک صدای خاص می تواند تاثیر صداهای محیطی و یا بلند یا آزار دهنده را کاهش دهد. بر این اساس ممکن است کودک مبتلا به اتیسم در اثر شنیدن صدای فن کامپیوتر یا صدای نوییز تلویزیون شروع به ایجاد اواهای تکرار شونده مانند اووووو می کند تا بر این اساس اثر محرک ازارنده صوتی که ممکن است برای ما مشکل ساز نیست کاهش دهد. 
  2. تلاش برای به دست اوردن ورودی حسی به عنوان مثال تکان خوردن می تواند راهی باشد برای تحریک سیستم وستیبولار و یا تکان دادن دستها در مقابل چشما می تواند راهی باشد برای تحریک دیداری.
  3. با توجه به پژوهشهای منتشر شده در مجله applied Research اغلب رفتار های تکراری در زمان بروز هیجان و اضطراب بروز می کنند و کودک مبتلا به اتیسم به واسطه فعالیت تکراری تلاش می کند تا اضطراب و استرس خود را کاهش دهد.
  4. لذت بخش بودن و دریافت پاداش مغز.

درمان و کاهش رفتار های تکراری

متخصصان اتیسمبرای کاهش این رفتار های تکراری تکنیک های رفتار درمانی و aba  را توصیه می کنند.برخی پژوهشها عنوان می کنند که رفتار های تکراری کودکان اتیستیک بعد از دویدن ویا پیاده روی سریع کاهش می یابد.برخی پژوهش ها عنوان می کنند که یک فعالیت حرکتی منظم و با برنامه می تواند تا حدودی باعث کاهش رفتار های تکراری در فرد مبتلا به اتیسمگردد.مثلا کار بر روی ترامپولین یا فعالیت های حرکتی دارای برنامه در فعالیتهای کار درمانی.
یکی دیگر از راهکارهای متخصصان اتیسمبالا بردن تحمل کودک در برابر تغییرات است برای مثال یک کودک اتیستیک ممکن است در برابر به هم ریختگی ترتیب اسباب بازی های خود دچار به هم ریختگی،اضطراب و رفتار های تکراری شود. در این حالت دریافت پاداش در برابر تحمل بیشتر بر تغییر می تواند کمک کننده باشد.این کار کودک را برای تحمل تغییرات بیشتر و بزرگتر اماده می کند.
اما در درمان رفتار های تکراری به این نکات بایستی توجه نمود:
اگر گمان می کنید که رفتار های تکراری یک روش آرام سازی است که برای جلوگیری از ورودی بیش از حد حسی انجام می گردد می توانید از
راهبرد های حسی و یا یکپارچگی حسی استفاده کنید. این تکنیک به احتمال زیاد موجب ارامش حسی فرد وکنترل بیشتر بر حواس می گردد.اگر فرد اتیستیک برای تاکید بر علایق خود به این کار دست می زند می توانید از تکنیک های درمانی فلور تایم و سان رایس برای ارتباط با شخص مبتلا به اتیسماستفاده کنید و به او با این تکنیک ها کمک کنید تا از راههای ارتباطی پایدار و معنی دار استفاده کند. برای مثال می توانید در تکنیک فلور تایم به خط کردن ماشین های اسباب بازی و به هم ریختگی آنها و رفتار های کلیشه ای و به هم ریختگی پس از ان را کنترل کنید.اگر گمان دارید که رفتار های تکراری در اثر عوامل عصبی یا در اثر اضطراب پدید می آید می توانید از مداخلات دارویی بهره ببرید.

4/5 - (7 امتیاز)
اشتراک گذاری محتوا
مهدی فولادگر

مهدی فولادگر

مدت زیادیست که با کودکان اتیسم آشنا هستم اما هنوز احساس می کنم باید انها را بهتر بشناسم. البته نه علائم و رفتار های آنها را، بلکه خوبی و پاکی شان را. اموری که امروزه همه با آنها غریبه ایم.

مطالب مرتبط

تنها راه غلبه بر اختلال اتیسم دانش و آگاهی از این اختلال است!

18 پاسخ

  1. سلام و درود فراوان
    بسیار مطلب خوب و مفیدی بود از زحماتتون بابت ارائه مطالب مفید و کاربردی تشکر میکنم.

  2. سلام وقتی شما بخیر میخواستم بپرسم که آیا همه رفتارهای تکراری یا کلیشه نشانه اوتیسم هست مثلا پسر من بیست دو ماهه اش هست ولی تنها رفتار تکراری اش چرخش دایروی به دور خودش هست که در عین چرخش چشم های خودش را هم چپ میگيره در غیر این صورت همه چی خوبه مثلا تماس چشمی واکنش دادن به صدا ها تقلید حرکات در اکثر موارد دستور پذیری هم دارد و متاسفانه هنوز هیچ کلمه یی را نمیگه وقتی چیزی را میخواهد از دستم گرفته و به آنجا مرا میبرد لطفا کم توضیحات بتین خوش میشم تشکر.

    1. درود بر شما
      اینکه فرزندتون حرف نمیزنه و این حرکت چرخشی رو هم داره از نظر بنده جای نگرانی داره و باید پی گیری کنید. در برخی از کودکان ممکنه علائم اختلال رشد خفیف باشه ولی باید بهشون توجه کرد

      1. سلام. پسر 5ساله ونیم ای دارم که از عید تا حالا به شدت دستاش را تکون میده و من واقعا نگران اینم که مچ دستش مشکل پیدا کنه در طول روز کلا به طور پراکنده حدود 20تا 30دقیقه دستاش را تکون میده. قبل از عید دستاش را تکون نمی‌داد. و حرف زدنش هم حرف میزنه اما یخورده اشتباه حرف میزنه. مثلا میگه من لباس پوشیدم. من سیبیل ندارم. من ماسک ندارم و… ولی وقتی مخاد بگه برا من باشه به اشتباه میگه بر تو باشه… همچیش هم خوبه خوابش دستور پذیریش با بچه ها بازی میکنه اگر دستاش را تکون نمی‌داد هیچ مشکلی نداشت اینم بگم وقتی بیرون مثلا روضه یا عروسی بریم دستاش را تکون نمیده چون میدونه که اینکار کار بدیه.ارتباط چشمیش هم عالیه و بار اولی که صداش میزنم جواب میده. من واقعا نگرانشم
        دکتر هم بردمش دکتر میگه از علایم بیش فعالیه
        تا قبل از عید هیچ مشکلی نداشت مث بچه های دیگه بود فقط نمیتونست جمله بندی کنه که اینم دیر حرف زدن تو خانواده پدریم ارثیه اما از عید تا حالا که داره جمله سازی میکنه و شروع کرده به حرف زدن دستاش هم به شدت تکون میده. بچه من چه مشکلی داره؟

        1. درود بر شما
          پسرتون رو الزاما برای تشخیص و ارزیابی به نزدیک ترین مرکز اتیسم ببیرید تا مورد ارزیابی دقیق قرار بگیره
          احتمال اینکه فرزندتون به دلیل چالشهای بیشتر علائم بیشتری هم نشان بده هست . برای همین تا زمان سنجش فرزندتون فرصت دارید که اگر نیاز خاصی داشته باشه برطرفش کنید

  3. سلام وعرض ادب
    دخترم هشت ساله ش هست در حین تمرکز ودقت بر روی یک موقعیت خاص فکری وعملی یا حرکت هیجانی انگشتای دستش رو بصورت دورانی میچرخونه شاید غیر ارادی اما شدت اون اخیرا کاهش ،پیدا کرده اما هنوز هست انگار با مواجهه. با هیجانات قدمی وگذشته این تیک کاهش پیدا کرده اما دربرابر هیحانات جدید باز فعاله این نوع حرکت ، لطفا راهنمایی م بفرمایید جناب دکتر

    1. درود دوست من
      لطفا در مورد ویژگی های کلامی و ارتباطی و نحوه بازی کردن فرزندتون توضیح بدید ؟

      1. سلام
        خواهر زاده من ۱۲ سالشه، خیلی حرکات دستش زیاد و غیر عادیه، حرف زدن و برقراری ارتباطش با بقیه خیلی خوبه، خیلی باهوشه، اما بخاطر ضعف عضلات و عدم تمرکز، مشکل راه رفتن داره… آیا دارای مشکل اوتیسم هست؟ و اینکه اوتیسم تا چند سالگی قابل درمان هست و چجوری؟

        1. درود دوست من
          بایستی خواهر زاده شما مورد بررسی قرار بگیره تا مشخص بشه درگیر با چه اختلالی هست.بایستی هم اختلال تیک و هم اختلال اتیسم در ایشان مورد بررسی قرار بگیره. بهبودی ایشان بستگی به نوع خدمات و شدت اختلال دارد

  4. با سلام و عرض ادب
    پسرم ۲۱ ماهش هست و به پریدن خیلی علاقه داره. برای مثال توی اتاق خواب تنها نمیره ولی اگر کسی داخل اتاق باشه سریع میره تو اتاق و شروع به پریدن روی تخت خواب می‌کنه. در حال عادی هم روی زمین گاهی جفت‌پا میپره و از یه جا به یه جایه دیگه میره.خیلی کم هم گاهی دور خودش میچرخه و پدر و مادر رو صدا میکنه که ببنیمش. به جز این مسئله‌ای نیست و خواب خوب داره و حرف در حد کلمه یا حتی دو کلمه مثل جوجو پرید و شعر مثل تاب تاب عباسی می‌خونه. توجه و ارتباط چشمی هم داره و به همسن و سالاش هم علاقه نشون میده. فقط از برخی وسایل مثل پنکه سقفی و سشوار هم میترسه که خودش میگه ترسید.
    ممنون از راهنمایی‌هاتون

    1. درود دوست من
      مواردی که شما فرمودید میتونه به صورت عادی هم در کودکان دیده بشه حتی دور چرخیدن هم. اما شدت و فراوانی رفتار ها مهم هست و اینکه یک رفتار تا چه مدت زمان باقی می ماند .از نظر عملکرد گفتاری هم طبق فرمایش شما عملکرد در حد یک کودک 21 ماهه هست

  5. سلام میشه بچه ای اشاره کردن رو به موقع داشته باشه ولی در طیف اتیسم قرار بگیرد؟ یا اینک ببچه های اتیسم اشاره رو ندارن یا با تاخیر دارند؟

    1. درود بر شما
      بله ممکن هست که کودکی اشاره کردن را داشته باشه ولی اختلال اتیسم را هم دارا باشه

  6. سلام وقت بخیر پسر من از ۲ سالگی که الن ۱۰ سالشه توی خواب سرشو روی بالشت میکوبه چند بار تا صب اینکارو میکنه یا میشینه البته خیلی کم خودشو تکون میده باید بخوابونمش نمیدونم واقعا تا کی ادامه داره و اینکه ازش نوار مغز هم گرفتیم خوب بود و خیلی پسر زرنگیه و مثل بزرگا رفتار میکنه

    1. درود بر شما ایا ویژگی های حسی فرزندتان را تاکنون بررسی نموده اید؟

      1. سلام
        پسر من 5 سال و ۴ ماهشه. تو طیف اوتیسم متوسط هست, آپراکسی گفتار هم داره. تک کلمه حرف میزنه اونم نه همیشه. رفتار کلیشه ای که ما را خیلی اذیت میکنه اینه که قاشق ها و چنگال و مداد و هرچیزی که قابلیت ایستادن داشته باشه پشت سر هم روی فرش قرار میده. هرکاری میکنم که از ذهنش بره باز ازم میخواد که بهش بدم،دیگه کلافه شدم از دست این رفتار کلیشه ای. اگر خونه کسی هم بریم همه قاشق و چنگال ها را میخواد تا توی فرش فروکنه و پشت سر هم بچینه. خواهش میکنم یک راهکار به ما بدین و ما را ازین کار نجات بدید، خدا خیرتون بده

        1. درود بر شما
          دوست من ایا فرزندتون خدمات آموزشی دریافت می کنه ؟ایا این خدمات مستمر هستند و روزانه خدمات را دریافت می کنه؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیا نیاز به مشاوره تخصصی در حوزه اتیسم دارید؟