در طول زندگی، مغز ما دائماً در حال تغییر است.به این خاصیت تغییرپذیری مغز، پلاستیسیته گفته می شود.نه تنها کل مغز بلکه هر یک از سلول های عصبی نیز،می توانند به دلایل مختلفی تغییر یابند. به عنوان مثال ،در فرایند رشد ، در سنین پایین در واکنش به آسیب مغزی یا در حین یادگیری ، سلول های عصبی می توانند تغییر یابند. در واقع پلاستیسیته ، توانایی مغز و سیستم عصبی در تغییر ساختار و عملکرد ،در پاسخ به تجارب گوناگون است.برای دانستن همه چیز درباره اوتیسم مطالعه مقاله اوتیسم چیست؟انواع،علت ها و درمانها را پیشنهاد می کنیم.
1- بدو تولد : مغز نوزادان دائماً در حال گسترش و نقشه برداری از قلمرو جدید است.
2- آسیب دیدن : برای جبران عملکردهای بخشهای از دست رفته یا به حداکثر رساندن عملکردهای قسمتهای باقی مانده.
3- بزرگسالی : هر گاه مسئله جدیدی یاد گرفته و حفظ گردد.
علم جدید و شگفت انگیز پلاستیسیته عصبی، دگرگونی مفهومی صد ساله است که مغز انسان را تغییر ناپذیر می دانست. شواهدی که این مسئله را تأیید می کند، این است که افراد نابینا ،شنوایی به مراتب بهتری از افراد بینا دارند. به تازگی کشف شده است که منطقه ای از مغز به نام قشر بینایی ، بیشتر برای پردازش شنیداری در افراد نابینا به کار گرفته شده است.بنابراین برای افراد نابینا، فضای بخش شنیداری مغز، دو برابر بیشتر از افراد عادی به پردازش شنیداری اختصاص یافته است.
یکی از نتایج جالب در مورد پلاستیسیته ، این است که به واسطه درمان، فعالیت مغزی مرتبط با یک عملکرد که در اثر آسیب مغزی مختل شده به قسمت دیگری از مغز انتقال می یابد.اگر چه بخش هایی از مغز ممکن است آسیب دیده و یا حتی از دست رفته باشند، ولی بخش های باقی مانده می توانند توانایی خود را برای انجام کارهای پایه ای بهبود بخشند.مغز می تواند تغییرات نسبتاً زیادی را در طی چند روز اعمال کند، به عنوان مثال،اگر چشم به مدت 5روز بسته باشد، قشر بینایی مغز، در مسئولیت بخشهای دیگر مانند لمس و شنوایی مشارکت می کند.
به نظر می رسد که سلول های عصبی مجاور مناطق آسیب دیده مغز می توانند، مسیر بین سلول های عصبی دیگر را دوباره به هم متصل کنند و مدارهای جدیدی را تشکیل بدهند که می تواند فعالیت برخی از عملکرد های از دست رفته را از سر بگیرد.برای آگاهی بیشتر در زمینه اختلال اتیسم مطالعه مقاله اتیسم در DSM5 را پیشنهاد می کنیم.
برای مدت زمان زیادی تصور می شد که وقتی پا به سن بگذاریم ارتباطات مغزی ما ثابت می ماند . تحقیقات زیادی نشان می دهد که ،در واقع مغز در اثر یادگیری همیشه در حال تغییر است. پلاستیسیته همان ظرفیت تغییر کردن مغز در نتیجه یادگیری است.پژوهشگران به تازگی نشان داده اند که یادگیری فوق العاده و انبوه اطلاعات می تواند باعث تغییر در مغز گردد. آن ها از مغز سه دانشجوی آلمانی، یک بار سه ماه قبل از امتحان و بار دیگر درست بعد از امتحان تصویر برداری کردند و آن ها را با مغز دانشجویانی که برای امتحان مطالعه نکرده بودند مقایسه کردند ، با نگاه به مغز دانشجویان پزشکی مشخص شد که ،تغییراتی در نواحی قشر آهیانه ای و هیپوکامپ خلفی رخ داده است. این نواحی مغز، مربوط به یادسپاری و یادگیری است.
دراختلال اُتیسم ،مغز می تواند ازطریق درمان، تغییر و بهبود پیدا کند. پلاستیسیته مغز توانایی مغز برای انطباق با تأثیرات محیطی و موقعیت های استرس زاست.این مسئله، به دریافت و پردازش اطلاعات مغز ما مربوط است. در حالت ایده آل ،مغز باید اطلاعات مناسب برای عملکرد خود، از جمله ،ورودی حافظه ،کنترل عاطفی و خود تنظیمی را پردازش کند..پلاستیسیته مغز به واسطه های شیمیایی مختلف، برای عملکرد مناسب مغز نیاز دارد .عوامل رشد و هورمون ها نیز نقش مهمی را در سیستم مغزی و عصبی دارند. با این حال در اختلالات عصبی مانند اتیسم این مکانیسم های کنترلی به درستی عمل نمی کنند .
در اختلال اتیسم ،مناطق خاصی از مغز دچار آسیب است که منجر به مشکلاتی در کنترل عاطفی ،حافظه ، ظرفیت یادگیری و ادراک می شود. هیپوکامپ(درگیر پردازش حافظه کوتاه مدت به بلند مدت است و در جهت یابی و حفظ اطلاعات محیطی کمک می کند) و بادامه مغز (درگیر در حافظه عاطفی ،خلق و خو و…)که بخشی از سیستم لیمبیک است . زمانی که این منطقه از لیمبیک دچار اختلال شود علائم آن که شامل بی ثباتی عاطفی، خود تحریکی در رفتار و عدم خودتنظیمی که همه از ویژگی های اتیسم است ،ظهور می کند.یکی دیگر از زمینه های این اختلال،در قشر پیش پیشانی است ،که در تصمیم گیری و حافظه کوتاه مدت درگیر است. ناتوانی دراین مناطق مغز منجر به تاخیر در واکنش مناسب به محرکها گردیده، و در نتیجه به مشکلات شناختی و رفتاری رایج در اتیسم می افزاید.برای آگاهی بیشتر در زمینه اختلال اتیسم مطالعه مقاله اتیسم و درمان نوک پنجه راه رفتن در مبتلایان به اتیسم را پیشنهاد می کنیم.
با این حال از طریق پلاستیسیته ، مغز می تواند سازگاری ،تغییرو پیشرفت را در بسیاری از افراد اُتیستیک تحت درمان فراهم کند.درمان های پزشکی نظیر،رژیم غذایی ،مکمل ها ،درمان با اکسیژن پرفشار وهمچنین کار بر روی مسائل اجتماعی و رفتاری افراد مبتلا به اتیسم می تواند مورد استفاده قرار گیرد.اگر چه کار بر روی تغییر عملکرد مغز و بهبود ساختار آن از طریق رفتار درمانی،گفتار درمانی و کار درمانی به عنوان برنامه های اصلی ،برای افراد مبتلا به اتیسمبه کار گرفته شده است ، درمان های دیگری نیز مانند ،فلور تایم، خواب مغناطیسی ،گروه های اجتماعی و موسیقی درمانی و … نیز مفید هستند.این روش ها نه تنها باعث تغییر در رفتار می شوند، بلکه عملکرد مغز را برای تبدیل شدن به مغزی با مهارت زیاد، ارتقا می دهند و یا به عبارتی تغییرات مثبت و قوی تری در تمام جنبه ها ایجاد می کنند.عنصر کلیدی در همه ی درمان های اتیسم تکرار و تثبیت، جهت ایجاد مسیر های جدید برای بهبود عملکرد مغز و هماهنگی آن و همچنین افزایش ارتباطات است.
آیا نیاز به مشاوره تخصصی در حوزه اتیسم دارید؟
